شارنامه

‍ ‍  🔺 اسطورەی زن انقلابی کرد بر سر دار پنجاه سال قبل در چنین روزی لیلا قاسم دانشجوی انقلابی کرد بدست دولت صدام حسین در زندان ابوغریب بغداد به دار آویخته شد. لیلا نخستین زن کرد است که در جریان جنبش ملی کرد رسما به اعدام محکوم می شود. پس از لیلا که در جنبش کردها به خاطر منزلت والای انقلابی به " خواهر لیلا " معروف است، زنان کرد بسیاری در زندان ها اعدام شدند، اما هیچ کدام آوازەی این دانشجوی جوان دانشگاه بغداد را نیافتند. لیلا قاسم دانشجوی ۲۲ ساله، در دانشگاه  بود که در مارس سال 1974 پس از چهار سال آتش بس شکننده، آتش جنگ میان بغداد و کردها باز شعله ور شد. با شروع دوبارەی جنگ، عمده هواداران و اعضای حزب دمکرات کردستان ـ عراق بغداد را ترک و به کوهستانهای کردستان پناە بردند. لیلا قاسم  در بغداد ماند و پس از مدتی کوتاه توسط استخبارات دستگیر و به جرم عضویت در پارتی همراه چند نفر دیگر از یارانش به دار آویخته شد. دلیل اصلی خشم گرفتن دولت وقت عراق بر وی، مقاومت افسانەایش در جریان بازجویی ها و خودداری از لو دادن هستەهای حزبی در دانشگاه بود. سال ۱۹۷٤ در گاە شمار جنبش کردهای عراق سالی یگانه محسوب می شود. در این زمان برای اولین بار در تاریخ جنبشهای کردی، تقریبا تمامی سرامدان طبقه متوسط و شهرنشین کرد به جنبش بارزانی پیوستند و در کنار عشایر و روستائیان رزمنده قرار گرفتند. جنبش بارزانی از این حیث، بارزترین نمونەی تجلی مفهوم " مردم در سیاست " و دمکراتیزه شدن ساحت سیاست از حیث حضور تمام طبقات و اقشار در آن در کردستان معاصر است. مفهومی که همزاد انقلاب فرانسه است و با مفاهیم بعدی نظیر ارادەی ملی و حاکمیت ملت و دولت - ملت پیوندی وثیق دارد. پیوستن دسته جمعی دانشجویان و اساتید دانشگاه سلیمانیه در سال 1974 به جنبش  بارزانی به عنوان تنها مرکز آموزش عالی کردستان در آن دوران، یکی از نمودهای تحول موصوف است. پس از این هجرت انقلابی، مقامات جنبش ترتیبی اتخاذ کردند که دانشگاه به صورت موقت در شهرک قلعه دیزه که توسط نیروی پیشمرگ کنترل می شد، فعالیت خود را از سر گیرد.   اقدامی کە خشم بغداد را برانگیخت. در یکی از روزهای بهاری همان سال و درست دوازده روز پس از قتل لیلا، جنگنده های عراقی محل دانشگاه را بمباران کردند و صدها نفر از اساتید و دانشجویان و اهالی شهر کشته شدند. دستگیری لیلا قاسم همچنین مقارن با زمانی بود که دولت بعث کارزاری بزرگ را علیه کردهای فیلی به راه انداخته بود. بعثیها با توسل به این استدلال که کردهای شیعه عراقی نیستند و ایرانی الاصلند، دهها هزار نفر از آنان را پس از مصادره اموالشان از خانه و کاشانه خود رانده و رهسپار مرزهای ایران کردند. روابط متشنج ایران و عراق و پشتیبانی غیرمنتظرەی کردهای شیعە از جنبش بارزانی و  حضور چند نفر از آنها نظیر حبیب کریم در رهبری حزب دمکرات کردستان، خشم بعثیها را برانگیخته بود. همانگونە کە پیشتر گفتە شد، پیوستن کردهای شیعه مذهب فیلی به جنبش کرد، نمودی دیگر از مردمی شدن فزایندەی آن به مثابەی یک جنبش اجتماعی فراگیر بود. این مساله در کنار شجاعت و ایستادگی لیلا قاسم در اعدام شتابان وی بدون تاثیر نبود. شانزده سال پس از این رخداد هنگام اعدام فرزاد بازفت خبرنگار بریتانیایی ایرانی الاصل، صدام حسین ابایی از بیان احساسات نژادپرستانه خود را نداشت; صدام صریحا خاطرنشان کرد که خبرنگار نگون بخت غیر از اتهام جاسوسی دو جرم بزرگ دیگر هم دارد: یهودی بودن و تبار ایرانی داشتن! اعدام لیلا قاسم و مواجهه شجاعانه وی با مرگ از او اسطوره ای انقلابی ساخت و نام وی را در شعر شاعران و سرودها و ترانه های سیاسی به نامی آشنا و ماندگار تبدیل کرد. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

‍ 🔺دختر ایران در جامەی کدبانوی انقلابی بیلبوردهای بحث ساز میدان ولیعصر، معمولا بیانگر آخرین رهیافت های ایدئولوژی مسلط در حوزەی فرهنگ و اجتماع است. دختر ایران، چشم و چراغ خانه با تصویری از خانەداری دختران در پس زمینەی شاد، آخرین پیام از این دست است. ون سفید گشت ارشاد در پایین بییلبورد، مکمل این پیام است. مقایسەی این تصویر با پوستر سمت چپ که توسط حزب جمهوری اسلامی در نخستین روز زن پس از انقلاب منتشر شده، حاوی دلالت های مهمی است. در تصویر سال 58 دو زن انقلابی مسلمان با سلاح و مشعل سرخ و کودکی در آغوش نه در خانه، بلکه در حال فتح فضاهای عمومی هستند. بسیج اجتماعی و سیاسی زنان همیشه بخشی از استراتژی حکومت بوده، همچنین مداخلەی آن در حوزەهای شخصی به قصد یکسان سازی فرهنگی و اخلاقی جامعه. اما دگردیسی این راهبرد به سمت حضور بیشتر زنان در خانه، خالی از معنا نیست: بر اثر سیاست های دهەهای گذشته، تعادل سنتی جامعه بهم خورده و زنان بیشتر از گذشته در محیط های عمومی و فضاهای کسب و کار و دانشگاه ها حضور یافتەاند. پیامد این امر روابط جنسیتی را دگرگون و هنجارهای اخلاقی سنتی را زیر و رو نموده است. در پاسخ به این تحولات به تدریج تعریف حکومت از امر اخلاقی دگرگون شده: اخلاق دیگر انتخابی شخصی میان انسان و امر الهی نیست - آنگونه که در دهەی شصت بود - بلکه  مسالەای مرتبط با نظم عمومی است. حتی در یک چارچوب ادراکی راهبردی تر، با امنیت ملی مرتبط است. این رهیافت تازه که با افول جایگاه نهاد دین در حالت کلی همراه هست، به عرفی شدن فزایندەی مفاهیمی چون خانواده، جنسیت و اخلاق انجامیده است. در دهەی شصت مداخله در حوزەی خصوصی و تلاش برای یکسان سازی فضاهای عمومی به قصد بردن مردم به بهشت و بر مبنای خوانشی قدسی از امر اخلاقی انجام می گرفت. در حالی که امروز، سیاست معطوف به بازگشت زنان به خانه، امری عرفی و به هدف کند کردن روند زوال اخلاقی پیشگفته و حفظ نظم و امنیت عمومی است. غیر از دغدغەهای هنجاری و مرتبط با پوشش زنان و روابط جنسیتی متفاوت با گذشته، کاهش موالید نگرانی اصلی است. داستان این است کە ایران در حال ورود به یک سیاهچالەی جمعیتی است که مشخصەی اصلی آن پیری توام با فقیری است. کشورهای غربی که با دشوارەی کاهش جمعیت روبرو هستند، با نرخ های بالای درآمد سرانه، از قابلیت لازم برای جبران پیامدهای آن از طریق مهاجرت و جذب نیروی کار برخوردارند. در حالی که برای یک کشور توسعه نیافته و فقیر، پیری جمعیت چشم اندازی دهشت افکن است. نقطەی مقابل این سیاهچاله، نقطەی روشن جمعیتی است. زمانی که نیروی کار ارزان و جوان به یک مزیت اقتصادی تبدیل و ارزش افزودەاش در چرخەی تولید، به صورت تصاعدی بالا می رود. توسعەی سه اقتصاد بزرگ و پیشتاز شرق آسیا در نقطەی شیرین جمعیتی اتفاق افتاد. ژاپن در دهەی شصت، کرەی جنوبی در دهەی هفتاد و چین در دهەی هشتاد میلادی. نقطەی شیرین جمعیتی ایران در دهەهای هشتاد و نود شمسی بود. زمانی کە موالید محصول انفجار جمعیتی دهەی شصت به سن کار و بهرەوری رسیدند. جمعیتی جوان و دارای تحصیلات عالی در کشوری سرشار از منابع انرژی - که در مسیر توسعه مزیتی مانند نیروی کار ارزان محسوب می شود - فرصتی تکرار ناپذیر است. فرصتی که در دهەی هشتاد احمدی نژاد و بخشی از دوران روحانی مقهور ایدئولوژی گردید و از دست رفت. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺رنگین کمان تساهل و مدارا بر فراز آسمان تهران تهران 18 اردیبهشت 1403، خیابان کریمخان; رنگین کمان پس از باران بر فراز کلیسای سرکیس مقدس در سیصدمین سالروز تولد کانت فیلسوف آزاداندیش و واضع ایدەی صلح جاودان! تصویری ناب که همەی عناصر رواداری و مدارا را در خود دارد. یک عبادتگاه مسیحیان در ذیل رنگین کمانی که نشان کثرت گرایی فرهنگی و سیاسی است. اگر از این لحظەی سوررئال بگذریم، تهران شهری جهان وطن نیست، بلکه حتی شهری جهانی در مقیاس دوبی و دوحه هم محسوب نمی شود. تهران علیرغم عظمت جمعیتی، به تعبیر جان رنه شورت در کتاب شهرهای جهانی، یک سیاهچاله در منظومەی اقتصاد سرمایەداری است. تهران دارای استانداردهای لازمەی شهر جهانی نیست، چون سیاست ترجیح هویت بر پیشرفت بر آن غلبه دارد. به طریق اولی جهان وطن هم محسوب نمی شود زیرا: تسخیر خیابان ها و فضاهای عمومی اش و بازآرایی آن بر مبنای منویات ایدئولوژی، منافی تولرانس و کثرت گرایی است. تهران در درجەی نخست باید موطن مشترک همەی ایرانیان اعم از شیعه و سنی و کرد و ترک و فارس و عرب و عجم باشد، تا در مرحلەی بعد به ملک مشاع همەی انسان های ساکن سیاره بدل شود. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺امان از رفیق بی کلک! یادش بخیر! زمانی عبارت بالا را پشت مینی بوس ها و وانت بارها می نوشتند. ظاهرا مقصود این بود که اساسا رفیق بی کلک و معرفت وجود ندارد و حتی باید بیشتر مراقب "بی کلک نماها" بود. مرام و معرفت و لوطی گری در دهە های چهل و پنجاە که زمان دگرگونی های سریع در فضاهای اجتماعی و فرهنگی بر اثر رشد شتابان اقتصادی بود، مضمون اصلی سینمای ایران و به ویژه ژانر فیلمفارسی شده بود. باقیماندەهای این خرده فرهنگ در "دهەی شصت انقلابی" در غیاب سینما، بیشتر روی پشت شیشه و گلگیر وسایل نقلیەی عمومی خودنمایی می کرد. ظاهرا مخلوط این خرده فرهنگ مرده با قسمی بینش انقلابی، جهان بینی وزیر خارجەی ایران را تشکیل می دهد. آقای امیر عبدالهیان در دو سال نخست مسئولیتش، مرتب از ادامەی گفتگوهای غیر مستقیم بر سر برجام با طرف های غربی می گفت و در آخر هم می افزود: اگر غربی ها بدقولی نکنند و در آخر نارو نزنند، توافق در دسترس است. جالب این جاست که طرف مقابل اصل مساله را انکار می کرد و می گفت اساسا گفتگویی در کار نیست! امروز باز امیرعبدالهیان ادعا کرده که طرح آتش بس غزه که حماس با آن موافقت کرده، بر اساس توافق نانوشتەای است که ایران قبلا با غربی ها انجام داده است. باز در پایان گفته اگر آمریکایی ها و غربی ها خلف  وعده نکنند، همه چیز برای آتش بس پایداز و دائم فراهم است. در اینکه ایران خواهان آتش بس است و آن را پیروزی حماس می داند، شکی نیست. اما همه می دانند که وزارت خارجەی ایران در این پروسه که قطر و مصر و آمریکا در آن فعالند، نقش چندانی ندارد. حتی قطر هم که پشتیبان اصلی و میزبان حماس است، تا حد مشخصی می تواند از این امتیاز برای  تحت فشار قرار دادن این سازمان استفاده کند. اگر غلو نباشد، می توان گفت حتی از اسماعیل هنیه هم کار چندانی بر نمی آید. اصل کاری در واقع یحیی سنوار و رهبران قسام در غزه هستند که خطوط کلی مذاکرات و خط قرمزهای حماس را معین می کنند. دنیای سیاست هم جهان خوش قولی و بدقولی و لوطی منشی و آئین پهلوانی نیست. اینجا قدرت حرف می زند و موازنەی قوا، نتیجەی نهایی اعم از ستیز یا سازش را تعیین می نماید. در مذاکرات جاری که به احتمال قوی به آتش بس می انجامد نتانیاهو بر سر یک دوراهی سرنوشت ساز قرار دارد. اگر آتش بس را بپذیرد، ممکن است با فروپاشی کابینەاش مواجە شود. اگر هم در فکر حفظ متحدان تندرویش باشد، با مخاطرەی قطع حمایت آمریکا و انزوای بیشتر در جهان و فشارهای خانواده های گروگانها مواجه خواهد شد. مضاف بر این چشم انداز روشنی هم برای از پای درآوردن حماس  وجود ندارد و مهلتی که آمریکا به اسرائیل برای حذف حماس داده بود، مدتها قبل تمام شده است. بایدن هم در ماه های متنهی به انتخابات ریاست جمهوری و در بحبوحەی گسترش اعتراضات دانشجویی از ریسک بیش تری گریزان است. بن بست استراتژیک پیشگفته سرنوشت این بحران مرگبار را تعیین می کند. آقای امیر عبدالهیان کجای این معادله قرار دارد، دقیقا روشن نیست! البته اگر خدای نکرده مثل صادق قطب زاده وزیر خارجەی اسبق نشده باشد. در بحبوحه بحران گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی، صادق قطب زاده وزیر خارجه وقت ادعا کرد که عمر توریخوس رئیس جمهور پاناما شخصا با او تماس گرفته و از آمادگی کشورش برای استرداد شاه به ایران خبر داده است. بلوف سیاسی قطب زاده که مایل بود از طریق حل و فصل بحران گروگانها جایگاه سیاسی خود را تثبیت کند، نگرفت و به سوژه طنزپردازان و لطیفه گویان تبدیل شد. یکی از لطیفه های رایج این بود که این "هادی خرسندی" بوده که با تلفن به دفتر وزیر، خود را عمر توریخوس جا زده و وزیر را مشعوف ساخته است. ظاهرا اکنون علاوه بر خرسندی، باید مواظب ابراهیم نبوی و ف.م.سخن هم بود که مبادا ناکسی کرده و با شمارەی مجازی و انگلیسی و عربی شکسته بسته، با آقای وزیر تماس گرفته و خود را " مقامات غربی " جا بزنند! #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺یک فنجان قهوەی تلخ در کاخ کرملین سمت راست، پنجمین مراسم تحلیف ریاست جمهوری پوتین است و عکس سمت چپ، سکانسی از سریال قهوەی تلخ. پوتین امروز بیست و پنجمین سال حکومت خود را آغاز و قرار است تا شش سال دیگر هم در کرملین بماند. وی در حالی پنجمین تجدید فراش خود با قدرت را جشن می گیرد که در این مدت آمریکا و انگلیس به ترتیب پنج و هفت رهبر عوض کردەاند. یک ربع قرن پیش، روسیه پس از یک دهەی پر هرج و مرج در پی دمکراسی، قهوەی تلخ پوتین را سر کشید و به تدریج به عهد استالین بازگشت; یک استالینیسم لاکچری، پوتین مثل استالین حکومت می کند اما مانند رومن آبراموویچ می زید: آبراموویچ دوست الیگارش او و مالک سابق باشگاه چلسی است. به تعبیری پوتینیسم، کلاس V.I.P استالینیسم است. استالین از سر و کله زدن با پلمیک های ایدئولوژی لذت می برد و پوتین از کاخ ها و قایق ها و هواپیماهای گرانقیمتش. اولی قدرت را برای ایدئولوژی می خواست و دومی قدرت را صرفا برای قدرت. نتیجه، چندان تفاوت ندارد. کسی که برای مردم خودش ارزش قائل نیست، منطقا برای همسایگان هم همینطور است. جنگ اوکراین و اروپاگشایی استالین از یک قماشند. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺نیچیروان در تهران و ستایش پرشور بازی گردان! ملت ایران و ملت فلسطین یک ملتند، انقلاب ایران و انقلاب فلسطین یک انقلابند، به رهبری یک رهبر: امام خمینی! سخن فوق از یاسر عرفات است که بلافاصلە پس از پیروزی انقلاب اسلامی راهی تهران شد و از شادی سقوط شاه و یافتن متحدی قدرتمند به ستایش از رهبران جدید ایران پرداخت. همزمان با فلسطینی ها، بارزانی های سرخورده از خیانت شاه و کیسینجیر هم با آغوش باز به پیشواز انقلاب اسلامی رفتند و پیروزی آن را جشن گرفتند. سخنان امروز نیچیروان بارزانی در تهران ناظر به یادآوری این دوران و ماه عسل طولانی پانزده سالەی آنها با ایران است: بدون ایران معلوم نبود چه بر سر جنبش کرد می آمد و امام خمینی رهبر ما هم بود... گرچه ماه عسل حزب دمکرات و ایران طولانی تر از ماه عسل جمهوری اسلامی و ساف بود، اما در نهایت هر دو یک سرنوشت یافتند. هر دو رابطه که با عشق فراوان و شتابی شورانگیز آغاز شد، پس از فراز و نشیب هایی بسیار به وخامت گرایید. ایران در هر دو فقره، رابطەی نزدیک تری با رقبای آنها پیدا کرد و کردها و فلسطینی های مزبور هم به محورهای در منطقه نزدیک شدند که رقیب ایران محسوب می شد. آنچه این دو سرگذشت مشابه را از هم جدا می کند، سفر اخیر نیچیروان بارزانی به تهران در راس هیاتی بلندپایه و بازگشت به سنت " ستایش انقلابی " از تهران است. سنتی که در سال های اخیر به عرف مشترک گروهها و جریانات وابسته به " محور مقاومت " تبدیل شده است. دستکم از این لحاظ می توان سفر بارزانی را دیداری متفاوت قلمداد کرد. دیداری که ظاهرا ابتدا به ساکن با درخواست طرف کرد انجام شده است. از این رو این سوال پیش می آید که هدف از این ابتکار عمل برای بهبود روابط خراب شده با تهران چیست؟ آنچه این سفر را معنادار و متفاوت می سازد، این است که هنوز مدت زیادی از حملات موشکی ایران به اهدافی در اربیل و تبادل پیام های تند میان دو طرف نگذشته است. واقعیت این است که حزب دمکرات با یکی از مبرم ترین مسائل سی سال خود روبروست و برای عبور از توفان آن به هر دری می زند. برگزاری انتخابات پارلمانی آتی اقلیم کردستان ذیل احکام دادگاه فدرال عراق و در چارچوبی کاملا متفاوت با چارچوب قبلی که عمدتا توسط حزب دمکرات طراحی شده بود.، تهدیدی مستقیم علیه حاکمیت آن است. از کف رفتن اکثریت همیشگی این حزب به معنای از دست دادن دولت و ریاست اقلیم است و اهمیت آن برای حزب مزبور از تصرف اربیل توسط اتحادیەی میهنی در سال 1994 کمتر نیست. در آن مقطع حزب دمکرات پس از آنکه از همکاری ایران برای جبران مافات ناامید شد به یک اتحاد تاکتیکی با بغداد دست زد و پس از دو سال کنترل اربیل را بدست گرفت. شایان یادآوری است که ایران از سال 1374 به دلیل همکاری موثر اتحادیەی میهنی علیه اپوزیسیون کرد ایرانی، برای نخستین بار آن را بر حزب دمکرات ترجیح داد و وارد روابطی تنگاتنگ با آن گردید. رابطەی نزدیک میان ایران و اتحادیەی میهنی از سال 64 آغاز شد ولی دستخوش فراز و نشیب های متعدد گردید و تا سال 1374 تثبیت نشد. احتمالا تنها باری که رسانەهای اتحادیەی سخن رهبر فقیدشان را به دلیل مغایرت آن با سیاست های کلی حزب متبوعشان سانسور کردند، زمانی بود که طالبانی در تهران در سال 1365 گفت: جمهوری اسلامی عطیەی تاریخ و خدا به بشریت معاصر است! حزب دمکرات امروز احکام دادگاه فدرال و بازتعریف ساختار نهاد انتخابات را "عملیاتی سیاسی " علیه خود و به قصد " تصرف اربیل " می داند. از این رو به زعم خود پس از دیدار نیچیروان با بازیگران عمدەی صحنەی سیاسی عراق، بلافاصله به تهران آمده تا با بازی گردان اصلی ملاقات نماید. از دید پارتی، بغداد نسبتا منسجم و تثبیت شدەی امروز همان عراق داعش زده دیروز و غرق شده در جنگ داخلی شیعیان و سنی ها در پریروز نیست. بدین معنا که امروز اتکا به آنکارا به تنهایی برای موازنه سازی با ایران و عراق کافی نمی باشد. پارتی مشخصا از تهران تعویق انتخابات و تلطیف شمشیر بران دادگاه عالی را می خواهد. طبعا ایران هم یک دوجین از خواسته ها را جلوی اربیل می گذارد: از اجرای کامل توافق نامەی امنیتی ایران و عراق گرفته تا همکاری نزدیک تر امنیتی با تهران و احیانا تغییر جهت گیری تبلیغاتی رسانەهای اربیل. مسالەی دیگر این است که چقدر امکان عملی شدن توافق های احتمالی این سفر و گذار از ساختاری وجود دارد که بیش از سه دهه از شکل گیری آن می گذرد؟ آیا امکان دور زدن متغیرهای متعدد معادلەی عراق وجود دارد؟ روشن نیست! قدر مسلم آن که که سفر آقای بارزانی سفری حزبی است و در بدترین شرایط اختلاف با طالبانی ها و دوپارگی حکومت اقلیم انجام می شود. این به معنای قوی تر بودن موضع تهران است. اگر این مساله را در کنار اولویت دادن ترکیه به روابطش با عراق در قیاس با اقلیم کردستان قرار دهیم، معنایی جز تضعیف فزایندەی اقتدار اقلیم کردستان ندارد. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺تطور پرولتاریا: از معلم تاریای ایران تا ملاتاریای فرانسه! امروز روز معلم بود، دیروز هم روز کارگر. در سال های اخیر بدلیل فشارهای اقتصادی ناشی از رکود و تورم لجام گسیخته، این " مجاورت تقویمی "، توجه بیش تری برانگیخته است. باب شدن دوگانه هایی نظیر کارگر - معلم و تاکید بر همبستگی و هم سرنوشتی آن ها راه به سوی تفاسیری می گشاید که مطالبات معلمان و کارگران را از یک جنس و جامعه فرهنگیان را به مثابه نوعی پرولتاریای جدید قلمداد می کند. رکود اقتصادی، تورم سنگین و عدم افزایش کافی دستمزدها ، بالقوه می تواند، گروه های بیشتری از طبقات متوسط و مواجب بگیر دولتی را به همراه کارگران صنعتی و روزمزد در جرگه تهیدستان شهری قرار دهد. به لحاظ پایگاه اجتماعی و شیوه تولید اقتصادی، سنخیت زیادی میان این دو قشر وجود ندارد. معلمان معمولا جزو دهک های میانی درامد هستند و به لحاظ اجتماعی هم علائق طبقه متوسط را دارند. در حالی که کارگران که به لحاظ درآمدی جزو طبقات پایین محسوب می شوند، به تبع زیست اجتماعی و علائق فرهنگی، محافظه کارتر هستند. اما فشارهای طاقت فرسای اقتصادی که باعث ریزش طبقه متوسط شده، به مرور فاصله های اجتماعی و درآمدی را کاهش داده است. این کاهش مسافت در میان طبقه متوسط پایین نظیر معلمان، کارمندان دون پایه و صاحبان کسب و کارهای کوجک بخش خصوصی، که با سرعت بیشتری به سمت خط فقر حرکت می کنند، بیشتر است. اتحادهای فراطبقاتی با محوریت " زحمتکشان " پیشینەای معتبر به ویژه در جوامعی دارد که از نابرابری های شدید اقتصادی رنج می برند. امری که در جوامع توسعه یافته نیز که مبتلا به عوارض پیری و محافظه کاری سیستم های سیاسی و ساختارهای اقتصادی می شوند، قابل ردیابی است. جنبش مه 1968 فرانسه که آثار دیرپایی بر سیاست و اقتصاد این کشور گذاشت، ناشی از اتحاد تاکتیکی جنبش دانشجویی و طبقه کارگر صنعتی بود. در چشم انداز نظریه پردازانی چون هربرت مارکوزه، این اتحاد امری موقت و تاکتیکی نبود، بلکه درخشش جنبش های دانشجویی رادیکال دهه شصت، وی را به این قناعت رسانده بود که در تحول سوسیالیستی و عدالت خواهانه موعود، نقش پیشتاز را به دانشجویان دهد و آنان را به مثابه پرولتاریای نوین بستاید. ظاهرا جناح چپ فرانسه که با فهر طبقەی کارگر روبروست،  اکنون اقلیت شش میلیون نفری مسلمانان فرانسه و مهاجران را در جایگاه پرولتاریا قراز داده است. " ملا تاریای فرانسوی " البته به دو قطبی شدن سیاست منجر شده. جنبش مه 1968 و کمپلکس طبقاتی عجیب آن مقهور تضادهای بنیادین خود شد، اما نظام آن را به عنوان نشانگان بیماری، جدی گرفت و بسیاری از مطالبات آن را برآورده و به آسیب شناسی عمیق زمینه های آن  پرداخت. اصلاحات پیشگفته دست کم چهل سال کفاف داد، تا این که در ده دوازده سال گذشته بر اثر گذشت زمان، روشن شد که دوباره نظام سیاسی و ساختار اقتصادی و اجتماعی فرانسه"  تب " کرده و  محتاج درمان و عفونت زدایی است. اعتراضات موسوم به جلیقه زردها به کمبود عدالت که عمدتا ترکیبی از طبقات متوسط به پایین هستند و دارای برخی شباهت ها به جنبش معلمان در ایران است، یکی از نشانه های این بیماری است.   آرایش های انتخاباتی اخیر و برآمدن راست افراطی که بوی نوعی ائتلاف طبقه متوسط پایین و طبقه کارگر علیه طبقات مرفه و متوسط را می دهد، هشدار مهم تری است. صد البته در اینجا هم نارضایتی طبقه کارگر عامل اصلی است. پرولتاریای کشورهای مرکز که از روند جهانی شدن و برون سپاری تولید به شرق آسیا و ماشینی شدن بیش از پیش کار و برجسته شدن نقش هوش مصنوعی بیمناکند، به آغوش راست افراطی خزیدەاند. پشت کردن طبقەی کارگر غربی به هم پیمانان سنتی شان در جناح چپ و راست میانه و روی آوردن به راست افراطی، از عوامل اصلی برساختن سیاست هویت و ملی گرایی افراطی در جهان امروز است. بر خلاف کارل مارکس که می گفت کارگران وطن ندارند، کارگران اروپایی امروز به وطن پرستان دو آتشه تبدیل شدەاند. ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ایران که به صورت ساختاری به نابرابری دامن می زند، واجد مشکلات و بحران های در خور تاملی است. آرمان عدالت که در دو دهه گذشته، اغلب از سوی اقتدارگرایان به صورت بدیل کثرت گرایی  مطرح می شد، در غیاب مصداق و عینیت راستین، به شعاری توخالی بدل شده است. با افزایش شکاف های درآمدی و بالا رفتن نرخ ضریب جینی که برملا کننده ساختارهای نابرابری ساز موجود و رواج اقتصاد غارت از رهگذر فساد و ویژه خواری است، یک بازتوزیع راستین ثروت، ضرورتی مبرم به شمار می آید. اصول گرایان به دلیل نگاه تاکتیکی و ابزاری به عدالت و اصلاح طلبان بخاطر غفلت از آن هر یک به درجاتی مقصرند. مساوات اجتماعی به مساوات سیاسی و برابری حقوقی شهروندان مربوط است، اما برابری حقیقی امری علیحده است که جز از طریق حکومت قانون و بازتوزیع قاعده مند و دوره ای قدرت و ثروت بدست نمی آید. #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺راست گرایان جهان متحد شوید! روزنامەی راست گرای نیویورک پست، جورج سوروس میلیاردر آمریکایی یهودی را متهم کرده که در کنار الیت چپ  در پشت به آشوب کشاندن دانشگاه های آمریکا قرار دارد. به گفتەی این روزنامه بنیاد جامعەی باز سوروس، از تظاهرات های ضد اسرائیلی حمایت مالی می کند. اتهام زنی محافل دست راستی آمریکا به سوروس یادآور حملات روزنامەی کیهان بە او به دلیل سازماندهی وقایع سال 1388 ایران، به زعم این روزنامه است. سوروس که خود را مدافع جامعەی مدنی و ارزش های جامعەی باز می داند، مورد تنفر احزاب دست راستی و دولت های اقتدارگراست. روس ها او را متهم اصلی انقلاب گرجستان می دانند. دولت های اقتدارگرای لهستان و مجارستان و راست افراطی اسپانیا او را طراح نقشەای مخوف برای تغییر هویت مسیحی و یهودی اروپا از طریق تشویق مهاجرت مسلمانان می خوانند! دولت نتانیاهو او را ضد یهودی می داند و کیهان هم نقشی ماورایی برای تغییر حکومت های مستقل ضد غرب برایش قائل است! ظاهرا نفرت از سوروس از  نقاط مشترک راست های پوپولیست جهان است; از پوتین گرفته تا کیهان و از نتانیاهو تا اوربان و از فدوس لهستان تا بوکس اسپانیا! #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺تصادم عراق عرب و عراق عجم در میدان گازی کردها! حملەی مرگبار دیشب به میدان گازی کورمور استان سلیمانیه، دارای یک پیام سیاسی مهم است: عراق دوم/عراق حشد با توافق نامه های امضا شده میان سودانی - نخست وزیر عراق اول - و اردوغان موافق نیست. عراق دوم مخالف توسعەی فعالیت های شرکت اماراتی دانا گاز به منظور افزایش تولید گاز اقلیم کردستان و بی نیازی از گاز‌ وارداتی ایران است. این تهدید، توافق نامەهای سفر اخیر سودانی به واشنگتن را هم در بر می گیرد. همانطور که اقلیم کردستان عملا به دو دولت تبدیل شده، عراق هم دستکم دارای دو دولت و دو قدرت تنفیذی است. عراق اول/عرب شامل نخست وزیری، پارلمان و دادگاه عالی و عراق دوم/عجم نیز شبه نظامیان حشد و گروه های سیاسی و نظامی متحد ایران است. عراق به شمول اقلیم کردستان پس از سقوط صدام در سال 2003 نه تنها دارای سیادت سرزمینی نیست، بلکه روز به روز بیشتر به مدل دولت ضعیف و شکست خورده نزدیک می شود. کشورهای منطقه برای تعقیب منافع خود در عراق آزادی تام دارند و بخشی از نیروهای سیاسی و نظامی، رسما و عملا عوامل نیابتی آنها محسوب می شوند. ایران، ترکیه و آمریکا به عنوان سه کشور دارای بیشترین نفوذ در عراق، دارای سه نوع سیاست هم هستند: سیاست های اعلامی، اعمالی و پهپادی! دو مورد اخیر مهم تر از اولی بوده که بیشتر به کار تزئین ویترین و حفظ ظواهر دیپلماتیک می آید، در واقع وجه اصلی خط مشی این کشورها در عراق، سیاست اعمالی است که لزوما با آنچه در کلام گفته می شود، یکسان نیست. در این میان پهپادهای جنگی هم نقشی مهم در "سیاست عراقی" این سه کشور پیدا کرده است. پهپاد یک ابزار موازنه ساز و هشدار دهنده به اضلاع دیگر این مثلث است: پایت را از گلیمت بیشتر دراز کردەای! داری پایت را توی کفش من می کنی! لطفا کمی به عقب تر برگردد! موارد بالا پیام احتمالی حملات گاه و بیگاه پهپادها در آسمان بی صاحب عراق است! #صلاح_الدین_خدیو @sharname1

🔺دانشگاه های آمریکا: پیش به سوی مه 2024 طغیان دانشجویان دانشگاه های آمریکا، یادآور جنبش ضد جنگ ویتنام و شورش های دانشجویی  دهه 60 است که در مه 1968 به اوج خود رسید. چهار روز است که دهها هزار دانشجو در شهرهای مختلف آمریکا در اعتراض به جنگ ویرانگر غزه به تظاهرات می پردازند و از حضور در کلاس ها خودداری می کنند. تاکنون صدها نفر بازداشت شدە اند و تهدیداتی دربارەی ورود گارد ملی به دانشگاه ها وجود دارد. خواستەی اصلی دانشجویان آمریکایی، پایان حمایت تسلیحاتی دولت متبوعشان از اسرائیل و آتش بس فوری در غزه است. در دهەی 60 هم درگیری خونین آمریکا در ویتنام که با بمباران گستردەی غیرنظامیان همراه بود و چشم اندازی هم برای پیروزی فوری واشنگتن در آن دیده نمی شد، افکار عمومی جهان را شوراند. جنگ ناعادلانەی ویتنام به اخگری تبدیل شد که در خرمن سیاست و اجتماع غرب افتاد و شعلەی جنبش های اجتماعی جدید از قبیل دانشجویان، سبزها، ضد جنگ ها و مخالفان سیستم از آن زبانه کشید. به نظر می رسد تاریخ در حال تکرار شدن است. دولت دست راستی نتانیاهو عملا روی رایش سوم را سپید کرده است. "نسل کشی آنلاین " و در برابر دیدگان باز میلیاردها نفر از ساکنان سیاره، پدیدەای جدید است که پرده از نظم ناعادلانەی حاکم بر جهان بر می دارد. شورش دانشجویان آمریکایی علیه این بی عدالتی،  تداعی گر طغیان نسل 68 علیه محافظه کاری سیستم های حاکم و ارزش های پدرسالارانەی محمول در آنهاست. جنبش های دانشجویی به مثابەی بخش آوانگارد جامعه همیشه از ظرفیت های و قابلیت های بهتری برای به زیر پرسش کشیدن هنجارهایی برخوردارند که به ضرب قدرت عادی تلقی می شوند. زمانی کارل مارکس در دفاع از اصل تغییر جهان و سرزنش ایدەی تسلیم در برابر وضع موجود می گفت: سانسور مانند بردگی هرگز بر حق نیست، حتی اگر هزار بار شکل قانونی پیدا کند. بدین معنا، که ایدەی عقلانی کردن جهان موجود باید بر تز محافظه کارانەی; هر آنچه واقعی است، عقلانی است، برتری داشته باشد. آیا کشتار جمعی بیش از دو میلیون نفر از ساکنان گرسنه و قحطی زدەی یک منطقەی کوچک، چون بر اساس برتری مطلق قدرت نظامی اسرائیل و حمایت بی چون و چرای تنها ابرقدرت موجود جهان از آن صورت می گیرد، عقلانی است؟ نسل مه 68 این شجاعت را داشت که نه بگوید و علیه عنصر اتوریته و اقتدار غیردمکراتیک از خانواده گرفته تا کشور و جهان بپاخیزد. جنبش دانشجویی فرانسه، پویش دانشجویان آمریکا ضد جنگ ویتنام و تلاش اصلاح طلبان کمونیست چکوسلواکی برای رهایی از یوغ مسکو در بهار پراگ، جلوەهایی از تلاش برای تحقق عنصر رهایی در جهان مه 1968 بودند. اکنون هم داستان همان است و چیزی تغییر نکرده است. نمی توان پوتین را به جهت تجاوز به اوکراین محکوم کرد ولی از عملیات نظامی بدون تناسب اسرائیل با توجیه; دفاع از خود جانبداری نمود. این گونه  استدلال کردن های انگیزشی واجد تناقض هایی بزرگند. همانطور که دو سال قبل هم در ابتدای تجاوز روسیه برخی می گفتند: تقصیر خود اوکراین بود که با چرخش به سمت غرب به پوتین گزک داد! مبنای منطقی هر دو درست مثل این است که بجای همدردی با زنی که مورد تجاوز به عنف قرار گرفته، بجای همدردی بگویی: اگر لباس مناسب تری می پوشیدی، این اتفاق نمی افتاد! این عوض کردن جای شهید و جلاد و قربانی و متجاوز است. از ابتدای جنگ غزه، پیمایش ها و مطالعات آماری حکایت از این داشت که میان نسل جوان غرب و پدران آنها تفاوت نگرشی محسوس دربارەی بحران خاورمیانه وجود دارد. جوان ها بیشتر هوادار فلسطین و مسن ترها طرفدار دیدگاه های دولت اسرائیلند. از قضا یکی از پویایی های جنبش 68 نیز، شکاف نسلی میان والدین و فرزندان بود. بخشی از رادیکالیسم دهەی 60 ناشی از طغیان علیه پدرسالاری و محافظەکاری حاکم بر خانوادەها بود. ظاهرا این متغیر اکنون هم موجود است. جنبش های اجتماعی در جوامع توسعه یافته مانند تب هایی گذرا هستند که اختلال و بیماری سیستم را برملا می کنند. دولت های غربی گرچه در برابر موج انقلاب دانشجویان به طرزی موفق ایستادگی کردند، اما این به یمن پذیرش تدریجی بیشتر مطالبات آنها و جذب رادیکال ها در ساختارهای سیاسی بود. آنها به اصطلاح صدای انقلاب جوانان را شنیدند. پس از بیش تر از نیم قرن ظاهرا موقع یک آپدیت دیگر فرا رسیده است. قساوت و سبعیت خارج از تصور اسرائیل، بی عدالتی نظام جهانی و سیستم های غربی را نشان داد و جوانان خالی از محافظه کاری پیران آن را فریاد کردەاند. هنوز چند روز تا ماه مه باقی مانده است، اما سالی که نکوست از بهارش پیداست! آیا جنگ وحشیانەی غزه یک مه 68 دیگر را در آستین دارد؟ #صلاح_الدین_خدیو @sharname1