حافظ‌ خوانی

📍آتش / می / آبِ آتشگون ساقیا یک جرعه‌ای زان آب آتشگون که من در میان پختگان عشق او خامم هنوز #حافظ ⬅️ یکی دیگر از نام‌های پرآوازهٔ می، آتش است. میان باده و آتش پیوندی است بس تنگاتنگ و کهنسال. یک در پیوند با زرتشت است. می‌دانیم که فرهنگها، باده را «آتش زرتشت» نیز خوانده‌اند. در شعر و ادب فارسی، باده در جلوهٔ آتشِ بی‌باد، آتش بی‌دود، آتش پرآب، آتش پیمان، آتش تر، آتشِ توبه‌سوز، آتش رز، آتش زبانه، آتش سرد، آتش سیال، آتش و آب، آمده. گاه در مفهوم «شراب انگوری» و گاه به معنای «پیاله شراب». (فرهنگ آنندراج، ج۱، ص۳۷ و ۴۰ / برهان قاطع، ص ۱۳-۱۵) بادهٔ آتش رنگ هم داریم و گرگانی گوید: «شراب آتش رنگ گرمتر از همهٔ شراب‌ها باشد».(گرگانی، ذخیرهٔ خوارزمشاهی، ص۱۱۷) ⬅️ یکی دیگر از نام‌های می‌، «آتش زرتشت» است. بی‌گمان در بیت زیر حافظ آتش تابناک را که زرتشت زیر خاک می‌جست، در کنایه از جرعه‌ریزی برای شادی روان مردگان آورد: بیا ساقی آن آتش تابناک که زردشت میجویدش زیر خاک به من ده که در کیش رندان مست  چه آتش‌پرست و چه دنیاپرست. (ساقی‌نامه حافظ) 🔸ابن یمین، بادهٔ آتشگون را با نامِ «نبید» درونِ «آب‌بسته، یعنی جام» وصف کرده: خیز آتش گداخته در آب‌بسته ریز یعنی که آبگینه ملون کن از نبید (دیوان ابن‌یمین، ص۶۸) همو «شراب» را «آتشِ تر» و جام را «آب خشک» خواند و گفت: ز آب‌خشک آتش تر نوش که مانندهٔ خاک تر و خشک همه بر باد برآید ناچار (همان، ص۴۴۸) 🔸این هم بیتی از خاقانی که می را آتش تر خواند و گفت: بخواه از مغان در سفال آتش تر که آتش سفال تو ریحان نماید (دیوان خاقانی، ص۲۲۸) 🔸عبدالرحمن مشفقی نیز باده را «آتش بی‌دود و آب آتش‌رنگ» خوانده: آن که دود از جان بر آرد جز نوای چنگ نیست آتش بی‌دود غیر از آب آتش‌رنگ نیست 🔸رودکی [آتش و آب]: آتش بدیدی ای عجب و آب ممتزج اینک نگاه کن تو بدان جام و آن شراب جام سپید و لعل می صاف اندر او گوئی که آتشی است بر آمیخته به آب 🔸مهدی اخوان ثالث نیز، در شعر مرداب در دفتر آخر شاهنامه چنین می‌گوید: این نه آب است کآتش را کند خاموش با تو گویم لولی لول گریبان چاک آبیاری می‌کنم اندوه زار خاطر خود را زان زلال تلخ شورانگیز تاکزاد پاک آتشناک... . . ساقی دیر اعتنای ارقه ترسا را باز گویم ساغری دیگر تا دهد آن دیگری دیگر ز آن زلال تلخ شورانگیز پاکزاد تاک آتشخیز ✅ ✍🏼 گردآوری و تحقیق #محمدرضاکاکائی ۹ تیرماه ۱۴۰۳ خورشیدی ⤵️ 📚 منابع بررسی شده ➖در بزم حافظ خوش‌خوان، هما ناطق، انتشارات خاوران، چاپ اول، پاریس، بهار۱۳۸۳. ص۲۰۸-۲۱۰. ➖منتخبات عبدالرحمن مشفقی (۹۴۶ه.ق). چاپ: استالین‌آبادِ تاجیکستان‌۱۹۵۹، ص۲۸ ➖فرهنگ نفیسی. علی اکبر نفیسی (ناظم الاطبا). با مقدمهٔ محمدعلی فروغی. تهران: کتابفروشی خیام ۱۳۵۵، ج۱، ص۱۰-۱۱ ➖برهان‌قاطع، محمدحسین خلف تبریزی معروف به برهان به کوشش دکتر محمد معین، تألیف در سال ۱۰۶۲ ه.ق. ➖احوال و اشعار رودکی، تألیف سعید نفیسی. تهران: شرکت کتاب‌فروشی ادب۱۳۱۹. ص۲۴۸. ➖آخرشاهنامه، مهدی‌اخوان‌ثالث (م.امید)، انتشارات زمستان، ۱۳۸۱، ص ۴۰_۴۲ 🔹کانال حافظ‌خوانی ✔️ https://t.me/hafezaneha1

📍دوستکام و دوستگانی صف نشینان نیکخواه و پیشکاران با ادب دوستداران صاحب اسرار و حریفان دوستکام #حافظ در مراسمی که جرعه به نام و یاد بزرگان می‌کشیدند و یا به شادی و یا به یاد کسان می‌خوردند، «قدح دوستگانی» به کار می‌بستند که «دوستکامی» هم می‌خواندند و زرتشتیان هم امروز آن را «نامگانی» می‌خوانند. 🍷 قدحِ نامگانی: در آئین‌های دینیِ زرتشتیان هنوز باده‌نوشی به نام رفتگان و به یاد زندگان‌ به گونه‌ای برجاست. در مراسم دینی، باده را در جام‌هائی می‌خورند که «نامگانی» خوانده می‌شوند. یعنی درونشان نام بزرگان در گذشتهٔ خاندانِ صاحب جام حک شده است. ◀️ ادوارد براون که چندی در میان زرتشتیان یزد سر کرد، گواهی داد که به گاه باده‌نوشی اردشیر مهربان زرتشتی نامگانیِ خانوادگی‌اش را با خود داشت که درونش یادنامه‌ای برای دختر مهربان رستم کنده بودند، همراه با این نیایش: «خدا بیامرزاد مهربان رستم و سرور پور اردشیر و گلچهر دختر مرزبان. هفتاد پشت ایشان آمرزیده باد.» 🍷قدحِ دوستکامی از زمان صفویان به «دوسکومی» شهرت یافت و همزمان مفهوم اصلی خود را هم از دست داد. ◀️ چنانکه مکرم اصفهانی شاعر زمانهٔ ناصرالدین شاه نوشت: «در ایام سال دیده شده مردم در اطراف یک ظرف بزرگ مسی جمع شده و اسم آن را فرات می‌گذارند. ولیکن قدیمی‌ها آنرا دوستکامی می‌خواندند» ◀️ داعی‌الاسلام در دوستکام و دوستکامی شرح بیشتری دارد و نوشت: «دوستکامی قدحی است بزرگ که پایه هم دارد و عموماً از مس است... در تکلم مخفف آن دوسکامی است... و در قدیم قسمی از سبوی شراب هم بود» (فرهنگ نظام، ج۳، ص۱۰۳) 〰در «یادداشت دهخدا» آمده است: «شرابی که به یاد دوستان خورند، شراب با جام بزرگ که به سلامتی کسی گیرند.» (ج ۷، صص ۹۸۸۷-۹۸۸۸) 〰 فرهنگ آنندراج نوشت: «دوستکام پیاله‌ای‌ست که به یاد دوستان خورند» (ج ۳، ص ۱۹۵۶) 〰 برهان تبریزی گفت: «دوستکام به معنی شراب‌خوری با دوستان نیز هست.» باز در سده هفده میلادی، در نخستین فرهنگ فارسی - فرانسه که یک کشیش فرانسوی منتشر کرد، دوستکام (Rasade) نیز در همان مفهوم دوستگانی و پیاله بزرگ پر از شراب آمده است. ◀️ حافظ نیز در ستایش بزم حاجی قوام وزیر ابواسحق اینجو، واژهٔ «دوستکام» را به کار گرفت که همان دوستکامی یا دوستگانی باشد: صف نشینان نیکخواه و پیشکاران با ادب دوستداران صاحب اسرار و حریفان دوستکام ◀️ و نیز بیتی از حافظ در جرعه‌کشی که جام دوست را به جای دوستگانی به کار گرفت: سر ز مستی بر نگیرد تا به صبح روز حشر هر که چون من در از ل یک جرعه خورد از جام دوست ◀️ کاربرد قدح دوستگانی را در داستان سمک عیار باز می‌یابیم. از آن میان «هر کسی از خود دوستگانی به سمک می‌دادند». سمک می‌خورد و «هر که دوستگانی به آتشک می‌داد سمک گفتی آتشک طاقت شراب نمی‌آورد». باز در جای دیگر: «دوستگانی تو داری نگهدار و دور بگردان». و یا پهلوان سیاه «دوستگانی به یکی داد آن مرد باز خورد و به دیگری می‌داد»   ◀️ عارف اردبیلی گفت: چو می‌خوردند باهم دوستگانی به غمزه می‌نمودند آنچه دانی ◀️ خاقانی گوید: دوستکانی کان به مهر خاص سلطان آورند گر همه زهر است آسان درکشم هر صبح‌دم ◀️ عراقی گوید: در مجلس عشق مفلسی را پر کن دو سه رطل، رایگانی شاید که دهی به دوستداری آن ساغر مهر دوستگانی ✅ تحقیق و گردآوری #محمدرضاکاکائی ۸ تیرماه ۱۴۰۳ خورشیدی ⤵️🔻برخی از منابع مورد بررسی ➖در بزم حافظ خوش‌خوان، هما ناطق، انتشارات خاوران، چاپ اول، پاریس، بهار۱۳۸۳. صص۳۱۴-۳۱۶. ➖برهان‌ قاطع، محمدحسین خلف تبریزی معروف به برهان، به کوشش دکتر محمد معین، ج۲، ص۸۹۷. تألیف در سال ۱۰۶۲ ه.ق. ج ۲، ص۸۹۷. ➖سمک عیار، فرامرزبن‌خداداد، به تصحیح پرویز ناتل خانلری، تهران: انتشارات آگاه ۱۳۶۲. ج۱، ص۲۶. ➖فرهنگ نظام، سیدمحمدعلی داعی‌الاسلام. فارسی به فارسی با ریشه‌شناسی و تلفظ واژه‌ها به خط اوستائی، چاپ یکم، هند ۱۳۱۳ خ. چاپ دوم: تهران: دانش۱۳۶۵. ➖فرهادنامهٔ عارف اردبیلی(قرن۸)،  تصحیح و مقدمهٔ عبدالله آذر، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران ۱۳۵۵، ص۴۲. 🔹کانال حافظ‌خوانی ✔️ https://t.me/hafezaneha1

‍ 🔺به فرهنگ باشد روان تندرست🔺 🔴ایران سرزمینی کهن با فرهنگ باستانی است. سرزمین نیکی‌ها و مردمان نجیبی که ستایشگر داد و راستی و دوستی و نکوهشگر ظلم و دروغ و دشمنی‌اند. باید تا می توان از ایران گفت و نوشت. چرا که ظرف و محتوای توسعه کشور است. باید زبان فارسی را دوست داشت و در جهت ترویج آن از هیچ اقدامی دریغ نکرد. باید تا حد ممکن فرزندان کشور را با حافظ و سعدی، با فردوسی و مولوی و نظامی آشنا کرد. اگر ایده ایران از جمع معدودی نخبگان خارج شود و در میان مردم و سیاستگذاران شکل خودآگاهانه بگیرد معنای امنیت، مصلحت و منافع ملی شکل خواهد گرفت. حقیقت این است که امروزه ایران مورد غفلت قرار گرفته است و بدون وطن، کشور و ایراندوستی هیچ تحول مهمی رقم نمی‌خورد. 🔴فهرست زیر از کوشاترین و معتبرترین رسانه ها و نهادهای فرهنگیِ مستقل تشکیل شده است که جملگی در گستره‌یِ گسترده‌یِ تاریخ و ادبیات و فرهنگِ زرینِ ایران زمین می‌کوشند. با پیوستن به این رسانه ها و نهادها به توسعه فرهنگی در جامعه یاری رسانیم.                                🔺پـــــــایــنده ایــــــــــران🔺 🟥دکتر محمّد‌علی اسلامی‌نُدوشن 🟥کتاب گویا (لذت مطالعه با چشمان بسته). 🟥زین قند پارسی (درست بنویسیم، درست بگوییم). 🟥کتابخانه تخصصی ادبیات 🟥بهترین داستان‌های کوتاه جهان 🟥رسانه رسمی استاد فریدون فرح اندوز (گوینده و مجری رادیو و تلویزیون ملی ایران). 🟥رازها و نمادها و آموزه‌های شاهنامه 🟥مولانا و باغ سبز عشق 🟥 حافظ // خیام ( صوتی ) 🟥بنیاد فردوسی خراسان (كانون شاهنامه فردوسی توس‏). 🟥رمانهای صوتی بهار 🟥مردم‌نامه، فصلنامه مطالعات تاریخ‌ مردم. 🟥خردسرای فردوسی (آینه‌ای برای پژواک جلوه‌های دانش و فرهنگ ایران زمین). 🟥چراغداران (دایرةالمعارف بزرگ صوتی ایران، صداهای نایاب فرهنگ و ادب و هنر) 🟥آرخش، کلبه پژوهش حماسه‌های ایرانی (رسانه دکتر آرش اکبری مفاخر). 🟥سرو سایـه‌فکن (رسانه ای برای پاسداشت زبان و ادبیات فارسی). 🟥شاهنامه کودک هما 🟥منابع تاریخ ساسانیان 🟥مطالعات قفقاز 🟥ستیغ، خوانش اشعار حافظ و سعدی و...(رسانه سهیل قاسمی) 🟥زبان شناسی و فراتر از آن (محفلی برای آموختن زبانهای ایرانی). 🟥شاهنامه برای کودکان (قصه های شاهنامه و خواندن اشعار برای کودکان و نوجوانان). 🟥تاریخ اشکانیان 🟥انجمن شاهنامه خوانی آنلاین (دبی، کانادا، ایران، لندن). 🟥مأدبه‌ی ادبی، شرح کلیله و دمنه و آثار ادبی فارسی (رسانه دکتر محمّدامین احمدپور). 🟥شرح غزلیات سعدی با امیر اثنی عشری 🟥بوستان سعدی با امیر اثنی عشری 🟥کانون پژوهش‌های شاهنامه (معرفی کتاب‌ها و مقالات و یادداشت‌ها پیرامون شاهنامه). 🟥گاهگفـت (دُرُست‌خوانیِ شعرِ کُهَن). 🟥شرح و بررسی آکادمیک تاریخ اشکانیان 🟥ملی‌گرایی ایرانی/شاهنامه پژوهی 🟥رهسپر کوچه رندان (بررسی اندیشه حافظ). 🟥فرهنگ یاریگری، توسعه پایدار و زیست بوم‌داری 🟥تاریخ روایی ایران 🟥اهل تمییز (معرفی و نقد کتاب، پاسداشت یاد بزرگان) 🟥حافظ‌خوانی - محمدرضا کاکایی 🟥کتابخانه متون و مطالعات زردشتی 🟥کتاب گویای ژیگ 🟥انجمن دوستداران شاهنامه البرز (اشا) 🟥تاریخ، فرهنگ، هنر و ادبیات ایران زمین 🟥سفر به ادبیات (خوانش و شرح گلستان صوتی، معرفی کتاب و...) 🟥تاریخ ترجمه(یادداشتها و جستارها دربارهٔ تاریخ‌نگاری و تاریخ ترجمه در ایران). 🟥تاریخ میانه 🟥کتاب و حکمت 🟥سخن و سخنوران (سخنرانی و گفتگوهای نایاب نام آوران وطن فارسی). 🟥انجمن شاهنامه‌خوانی هما (خوانش و شرح بیتهای شاهنامه). 🟥کانال میهمان: 🔴انجمن زبانهای باستانی آژیار 🔺فـــرِّ ایــــران را می سـتایـیـم.🔺 🔴هماهنگی جهت شرکت در تبادل 🟥@Arash_Kamangiiir

✅  گروه تبادل مهر 📌آیا مایلین با فهرستی از بهترین کانالهای تلگرام آشنا بشین ؟ ✔️فقط کافیست بر روی لینک 👇اشاره و Add کنید. 📎https://t.me/addlist/G1dIYjR8oiAxNGI8 ✅ Tabadol e  Mehr Group آوای مهر @mehrrrava غزلیات حافظ @haaafeeez ارتباط جهت تبادل : @mh7074

غزل ۶۴ حافظ اگر چه عرض هنر پیش یار بی‌ادبیست زبان خموش ولیکن دهان پر از عربیست پری نهفته رخ و دیو در کرشمه حسن بسوخت دیده ز حیرت که این چه بوالعجبیست در این چمن گل بی‌خار کس نچید آری چراغ مصطفوی با شرار بولهبیست سبب مپرس که چرخ از چه سفله پرور شد که کام بخشی او را بهانه بی‌سببیست به نیم جو نخرم طاق خانقاه و رباط مرا که مصطبه ایوان و پای خم طنبیست جمال دختر رز نور چشم ماست مگر که در نقاب زجاجی و پرده عنبیست دوای درد خود اکنون از آن مفرّح جوی که در صراحی چینی و شیشه حلبیست هزار عقل و ادب داشتم من ای خواجه کنون که مست خرابم صلاح بی‌ادبیست بیار می که چو حافظ هزارم استظهار به گریه سحری و نیاز نیم شبیست 🎙 #محمدرضاکاکائی ۵ تیرماه ۱۴۰۳ خورشیدی 🔹کانال حافظ‌خوانی ✔️ https://t.me/hafezaneha1

غزل ۶۴ حافظ اگر چه عرض هنر پیش یار بی‌ادبیست زبان خموش ولیکن دهان پر از عربیست پری نهفته رخ و دیو در کرشمه حسن بسوخت دیده ز حیرت که این چه بوالعجبیست در این چمن گل بی‌خار کس نچید آری چراغ مصطفوی با شرار بولهبیست سبب مپرس که چرخ از چه سفله پرور شد که کام بخشی او را بهانه بی‌سببیست به نیم جو نخرم طاق خانقاه و رباط مرا که مصطبه ایوان و پای خم طنبیست جمال دختر رز نور چشم ماست مگر که در نقاب زجاجی و پرده عنبیست دوای درد خود اکنون از آن مفرّح جوی که در صراحی چینی و شیشه حلبیست هزار عقل و ادب داشتم من ای خواجه کنون که مست خرابم صلاح بی‌ادبیست بیار می که چو حافظ هزارم استظهار به گریه سحری و نیاز نیم شبیست 🎙 #محمدرضاکاکائی ۵ تیرماه ۱۴۰۳ خورشیدی 🔹کانال حافظ‌خوانی ✔️ https://t.me/hafezaneha1

✅ کلیپ به وسیله‌ی هوش‌مصنوعی ساخته شده‌ است غزل ۴۱۲ حافظ   مرا چشمیست خون افشان ز دست آن کمان ابرو جهان بس فتنه خواهد دید از آن چشم و از آن ابرو غلام چشم آن ترکم که در خواب خوش مستی نگارین گلشنش روی است و مشکین سایبان ابرو هلالی شد تنم زین غم که با طغرای ابرویش که باشد مه که بنماید ز طاق آسمان ابرو رقیبان غافل و ما را از آن چشم و جبین هر دم هزاران گونه پیغام است و حاجب در میان ابرو روان گوشه گیران را جبینش طرفه گلزاریست که بر طرف سمن زارش همی‌گردد چمان ابرو دگر حور و پری را کس نگوید با چنین حسنی که این را این چنین چشم است و آن را آن چنان ابرو تو کافردل نمی‌بندی نقاب زلف و می‌ترسم که محرابم بگرداند خم آن دلستان ابرو اگر چه مرغ زیرک بود حافظ در هواداری به تیر غمزه صیدش کرد چشم آن کمان ابرو 🎤🎼  #استادشجریان 🎙 #محمدرضاکاکائی ۱۰ اسفند ۱۴۰۱خورشیدی 🔹کانال حافظ‌خوانی ✔️ https://t.me/hafezaneha1

غزل ۴۱۲ حافظ   مرا چشمیست خون افشان ز دست آن کمان ابرو جهان بس فتنه خواهد دید از آن چشم و از آن ابرو غلام چشم آن ترکم که در خواب خوش مستی نگارین گلشنش روی است و مشکین سایبان ابرو هلالی شد تنم زین غم که با طغرای ابرویش که باشد مه که بنماید ز طاق آسمان ابرو رقیبان غافل و ما را از آن چشم و جبین هر دم هزاران گونه پیغام است و حاجب در میان ابرو روان گوشه گیران را جبینش طرفه گلزاریست که بر طرف سمن زارش همی‌گردد چمان ابرو دگر حور و پری را کس نگوید با چنین حسنی که این را این چنین چشم است و آن را آن چنان ابرو تو کافردل نمی‌بندی نقاب زلف و می‌ترسم که محرابم بگرداند خم آن دلستان ابرو اگر چه مرغ زیرک بود حافظ در هواداری به تیر غمزه صیدش کرد چشم آن کمان ابرو 🎤🎼  #استادشجریان 🎙 #محمدرضاکاکائی ۱۰ اسفند ۱۴۰۱خورشیدی 🔹کانال حافظ خوانی ✔️ https://t.me/hafezaneha1