کانال جدید الهه کولایی
448
المشتركون
+424 ساعات
+447 أيام
+7130 أيام
- المشتركون
- التغطية البريدية
- ER - نسبة المشاركة
جاري تحميل البيانات...
معدل نمو المشترك
جاري تحميل البيانات...
🔺 افت دانشگاههای شریف، تهران و امیرکبیر در QS 2025
🔹در رتبهبندی ۲۰۲۵ پایگاه QS، دانشگاه صنعتیشریف با کسب امتیاز ۳۳ مانند سال گذشته جایگاه نخست کشور را از آن خود کرده اما وضعیت رتبه این دانشگاه نسبت به سال قبل بدتر شده بهطوری که از رتبه ۳۳۴ در سال ۲۰۲۴ با هشت پله سقوط به رتبه ۳۴۲ در سال جاری رسیده است.
🔹دانشگاه تهران با امتیاز ۳۱.۴ مانند سال گذشته دومین دانشگاه برتر کشور لقب گرفته با این تفاوت که رتبه جهانی آن از ۳۶۰ در سال گذشته با هشت پله سقوط به رده ۳۶۸ در سال ۲۰۲۵ رسیده است.
🔹سومین رتبه دانشگاه برتر کشور هم طبق رتبهبندی QS مانند سال گذشته به دانشگاه صنعتی امیرکبیر با امتیاز ۲۹.۵ رسیده است اما رتبه این دانشگاه از ۳۷۵ در سال ۲۰۲۴ با 2۲۸8 پله سقوط، وضعیت وخیم تری از نظر جهانی پیدا کرده و به جایگاه ۴۰۳ دست یافته است.
🔺طبق اعلام یونسکو: فارسی تنها زبان کلاسیک زنده دنیا است.
▫️یونسکو ۴ زبان را بهعنوان زبانهای کلاسیک معرفی کرده است: یونانی، لاتین، سنسکریت و فارسی.
▫️تنها زبان کلاسیکی که زنده است و هنوز سخنور دارد، فارسی است. یک زبان کلاسیک عمری بیش از هزار سال و ادبیات غنی دارد.
طبیعی است که در چنین زبانی، به مرور زمان بین گونه گفتاری و نوشتاری فاصله بیفتد. گونه نوشتاری زبان، محافظهکارتر است و کمتر تغییر میکند. در گونه گفتاری بیشترین تغییرات، آوایی است و در مراحل بعدی تغییرات واژگانی هم رخ میدهد.
▫️هرچند در نهایت ماندگاری این تغییرات بسیار کم است. کمتر از ۸۰ سال پیش، کوچهبازاریها از واژههایی استفاده میکردند که در کتابها ثبت شده و حالا از بین رفته است. این به ماهیت زندهبودن زبان فارسی برمیگردد.
#جامعه_مدنی👇
@jamey_e_madani
چینیها بر خلاف تصور عامیانه رهبران ایران در اتخاذ مواضع سیاسی بسیار محتاط ومحافظه کار میباشند .آنها همچنین بر خلاف شعارها وسخنان مقامات حکومت اسلامی بسیار دقت نظر داشته ومواضعشان جدی وحساب شده وبر اساس منطق وارزیابیهای دقیق هست .
شناخت روحیه وفرهنگ چینی وسیاستمداران حاکم که متاثر از حزب کمونیست هم میباشدامری واجب وضروریست .چرا که حکومت اسلامی اکنون انتخاب محدود داشته ولذا جایگاه چین درسیاست خارجی اش از الویت بر خوردار است .عدم شناخت سبب میگردد که مقامات حکومت اسلامی اشتباه محاسباتی داشته وتصور نمایند که امکان اثر گذاری بر چنین مواضعی را دارند .
تاکید مجدد طرف چینی بر موضعخود که پس از احضار سفیر این کشور صورت گرفت نشان از اینست که مقامات چین این موضع را با ارزیابی همه جوانب اتخاذ کرده اند .
چین سیاست خردمندانه ای دارد که بر اساس منافع این کشور است .آنها از دهه هفتاد با درایت وصف ناشدنی توانستند اند خود را به آستانه خلاقیت ها ودست یابی به تکنولوژیهای جدید و خلق فن آوری ها برسانند .چینیها همچنین دنیای غرب را در این مدت وابسته به ارتباطات اقتصادی خود نمودهاند .
اکنون نیز علیرغم اختلافات عمیق با آمریکا اجازه نمیدهد که روابط تنگاتنگ اقتصادیش با این کشور دستخوش بحران قرار گیرد واز نظر سیاسی هم گفتگو ومشاوره وحفظ روابط با آمریکا را بطور بسیار بسیار جدی در دستور کار قرار دارد .
چین می داند که بدون همکاری با غرب دچار مشکلات عمیق میگردد .از اینرو شئ جین پینگ در آخرین ملاقات خود با بایدن مانیفست کشورش را عدمدرگیری با آمریکا دانست وتاکید کرد که در صدد نیست جای این کشور را بگیرد.
البته مقامات آمریکایی از هر دو حزب به این اجماع رسیده اند که چین رقیب جدی وخطرناک آنها محسوب میگردد ومحدودیتهای زیادی را علیه این کشور اعمال مینمایند.
در هرحال رهبری چین نمیتواند با مواضع حکومت اسلامی در ضدیت با امریکا همراه وهمگام باشد وصرفا در بعضی مواضع مشترک ودر جنبه هائیکه منافعش ایجاب کند در کنار ایران میماند .
بطور کلی بر خلاف تصور مقامات ساده نگر سیاست کلان دیگری غیر از راهبرد حکومت اسلامی را در جهان دنبال مینمایند .
با اعراب وبخصوص دول ثروتمند نفتی خاورمیانه در صدد است که روابط بسیار گسترده ای را داشته باشد .نتیجه این سیاست حجم مناسبات تجاری چهار صد میلیاردی با اعراب است .این کشور تنها با امارات هشتادمیلیارد روابط اقتصادی دارد واز طریق این کشور مبادلات وسبعی با خاورمیانه دارد .
این حجم از کار با امارات وبخصوص دنیای عرب با ایران منزوی وفاقد وسعت کاری با دنیا قابل قیاس نیست .بویژه که چین چشم انداز بسیار گسترده تر را با این کشورها در نظر دارد .
با عربستان که هنوز در قدم های اولیه است مناسباتش همه جانبه وبه سطح انتقال تکنولوژی رسیده است .
چینیها در طرح های بزرگ مثل پروژه نئوم ویا هوش مصنوعی وارتقای سطح تکنولوژی عربستان حضور وسیع بر قرار کرده اند .همکاری دوکشور از مبادلات تجاری گذشته وبه تعاملات فنی وانتقال تکنولوژی ومناسبات پایدار انجامیده است .
اقتصاد چین نیاز واقعی به این همکاریها رادارد چرا که خرید انرژی و صدور کالا به بازار ثروتمند اعراب وفروش خدمات وهمچنین بر طرف کردن نیازهای فنی این کشورها در رقابت با غرب ،کمک زیادی به اقتصاد چین میکند ونفوذ این کشور در منطقه مهم خاورمیانه را افزایش میدهد .
چین تلاش دارد که اگر نتواند بیش از هفتاد درصد همکاریهای اقتصادی این کشورها را در دست بگیرد لااقل در قیاس با غرب عقب نماند .
بهمین دلیل تنش ودرگیری ایران با این کشور ها را بر نمی تابد .پروژه روابط ایران با عربستان ودفاع از حل مسالمت آمیز جزائر بهمین دلایل روشن میباشد.
مقامات عربی خلیج فارس از بینش وزمامداری خردمندانه بر خوردار شده اند .آنها بر خلاف گذشته اولا به این درکرسیده اند که اقتصاد از مولفه های تعیین کننده قدرت است ثانیا علیرغم وابستگی امنیتی وسیاسی واقتصادی به غرب نیاز جدی به گسترش مناسبات با چین دارند .این کشورها میدانند که چین بزرگترین مصرف کننده انرژی پس از آمریکاست.
: 16 خرداد 1403 ساعت 23:50 : روزنامه آرمان امروز
کانال جدید الهه کولایی:
مسئله اول کشور قهر با جهان است
محمود سریعالقلم
آنچه در پی میآید سخنرانی محمود سریعالقلم استاد دانشگاه بهشتی در دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی این دانشگاه است که در دومین رویداد جامع معدن و صنایع معدنی ایراد شده است.
سریعالقلم با کولهباری از تجربه حضور در رویدادهای جهانی به ویژه مجمع جهانی اقتصاد در داووس به تحلیل شرایط امروز ژئوپلتیک جهانی میپردازد و در نهایت مشکل ایران در جریان پارادیم توسعه و پیشرفت را واکاوی میکند. از نظر او، عدم تفکیک مفهومی به نام «عقلانیت فلسفی» از «عقلانیت ابزاری» است که توسعه و پیشرفت را از ایران دریغ کرده است. اینکه هنوز نمیدانیم قرار است چه کار کنیم؟ آیا میخواهیم با جهان ارتباط داشته باشیم یا نه؟
او معتقد است که کلید یافتن پاسخ این سوالها در تفکیک قدرت سیاسی از حاکمیت اقتصادی است که با اصالت دادن به بخش خصوصی شکل میگیرد. بخشهایی از اظهارات این استاد دانشگاه را بخوانید. با این توضیح که این متن با استفاده از نسخه صوتی سخنرانی وی که روی وبسایت «اکوایران» قرار گرفته، تهیه شده است.
مثلث قدرت در جهان
در جهانی که زندگی میکنیم اتفاق بسیار مهمی افتاده است. جهان تبدیل به مثلثی شامل روسیه، امریکا و چین شده است. در حالی که حدود ۳۰ سال پیش جهان دوقطبی و تمام مسائل روشن بود. یک عدهای در کمپ شوروی و عدهای دیگر در جبهه امریکا بودند و اقتصاد و سیاست و فرهنگ از یکدیگر تفکیک شده بود. اما امروز مثلث سه قدرت شکل گرفته و سپس حدود ۱۰ کشور میان پایه قدرتمند جهان مثل هند، اندونزی، کرهجنوبی، نیجریه و افریقای جنوبی، مکزیک و شیلی و برزیل هستند که مبنای رشد و توسعه جهانی از یک منظر تاریخی شدهاند. جهانی که ما در آن زندگی میکنیم جهانی است که نااطمینانیها در آن بیشتر شدهاند. اما یک ویژگی بسیار مهمی هم دارد که تناقضات در آن بسیار زیاد شدهاند.
تناقضها در جهان امروز
ترکیه عضو ناتو است؛ اما در عین حال سامانه دفاعی را از روسیه میخرد. مجارستان عضو اتحادیه اروپا است اما با پیچیدگیهایی از حمله روسیه از اوکراین دفاع میکند. کشوری مثل عربستان از نظر امنیتی به امریکا وابسته است اما در رابطه با سیاست نفتی خود با اوپک پلاس که عضو مهمی به نام روسیه دارد سیاستهای خود را هماهنگ میکند. ۱۱ هزار تحریم از طرف اروپا و امریکا علیه روسیه تنظیم شده اما در عین حال در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۲۴۰ میلیارد دلار چین و روسیه با یکدیگر تبادل کردهاند. هر آنچه روسیه در تراشه و الکترونیک نیاز دارد میتواند از چین وارد کند. جهان ما جهانی است که تناقضهای فراوانی دارد اما همه تلاش میکردند که با سه قدرت هماهنگ باشند و کار کنند.
وقتی امریکا قطعنامهای را علیه روسیه در سازمان ملل مطرح کرد ۵۲ کشور از ۱۹۳ کشور دنیا آن را تصویب نکردند. این نشان میدهد کشورهای مختلف میتوانند با سه قدرت کار کنند و از آنها بهرهبرداری کنند و در عین حال تلاش کنند منافع و مصالح ملی خود را پیش ببرند. حدود ۷۰۰ میلیارد دلار پول بانکهای اروپا و امریکا در ترکیه کار میکند و در عین حال ترکیه طرفدار حماس است.
هماهنگی با سه قدرت کلید بهرهبرداری است
تعدد فرصتها فوقالعاده در دنیا زیاد شده و کشورها به دنبال شبکهسازی هستند. نکته کلیدی برای بهرهبرداری از این دنیای پر از فرصت این است که کشورها بتوانند با هر سه قدرت جهانی هماهنگی داشته و کار کنند. هند انرژی خود را از روسیه میخرد و روابط گسترده تجاری با چین دارد و در عین حال جزو دو کشوری هست که توانسته در حوزه هستهای و لیزر از امریکا تامین کند. شبکهسازی مهمترین ویژگی این جهان است به خصوص برای کشورهایی که دارای جغرافیا و منابع طبیعی و نیروی انسانی هستند.
مبنای تئوریک این کار هجینگ (Hedging) است. همه دنبال سرمایه هستند و برای خود محافظ ایجاد کنند. عربستان برای اینکه از امریکا امتیاز بگیرد با روسیه کار میکند. هند برای امتیاز گرفتن از چین با امریکا کار میکند. ترکیه برای امتیاز گرفتن از اروپا با روسیه هماهنگ است. مبنای تئوریک دنیای فعلی برخلاف دنیای دو قطبی دهههای ۶۰ و ۷۰ دنیای هجینگ است.
امریکا همچنان قدرت اول جهان خواهد بود
چین هزار پروژه عمرانی در آسیا دارد و ۵۰۰ هزار مهندس در آفریقا دارد. اما در عین حال امریکا دو مزیت مهم دارد که نشان میدهد برای ۵۰ سال آینده همچنان قدرت برتر جهان خواهد بود. اول در حوزه نظامی که این کشور ۴۷۵۰ سایت نظامی دارد. ۲۱۹ هزار سرباز برای این کشور کار میکنند و ۷۵ کشور دنیا ۷۶۴ پایگاه نظامی برپا کرده است. این قدرت نظامی امریکا پایه اقتصادی دارد و حضور این کشور را در دنیا تضمین میکند. نکته دوم اینکه بالای ۸۲ درصد از تراکنشهای اقتصادی جهان با دلار امریکاست. این قدرت نظامی و اقتصادی امریکا را همچنان به عنوان قدرت برتر نگه میدارد.
بسیاری از سوالات کلیدی همچنان مثل ذرات معلق در فضای فکری و فلسفی ما ایرانیها برقرار است.
عقلانیت فلسفی دایره بزرگتری است که میتواند ناملموس و فعال باشد. اما عقلانیت ابزاری در دل عقلانیت فلسفی است. تا زمانی که اولی حل نشود تکلیف دومی مشخص نمیشود. آیا میخواهیم ثروت تولید کنیم؟ بسیاری میگویند در ایران ثروت لغت منفی است و استفاده نکنید. سود و سرمایهداری و بخش خصوصی الفاظ منفی شده است. در حالی که جهان با اینها کار میکند. تولید ثروت و محدود کردن دولت در تولید ثروت و پذیرش تشکلهای بخش خصوصی و تفکیک تدریجی قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی است که در جهان حرف اول را میزند.
قدرت اقتصادی از قدرت سیاسی باید جدا شود
نوشتههای ایزایا برلین را بخوانید. تمام این نوشتهها در یک جمله خلاصه میشود «تا زمانی که قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی جدا نشود در پی آزادی نباشید. چه آزادی مدنی چه آزادی اقتصادی یا سیاسی.» در سالهای گذشته و دو، سه دهه اخیر در همین جمله خلاصه میشود. در چین ۸۲ درصد ثروت نزد بنگاهها و افراد است. در کشوری که توسط ۱۲ کمیته و ۲ هزار نفر اداره میشود و انتخاباتی هم وجود ندارد. از نظر سیاسی این کشور بسته است اما از نظر اقتصادی با جهان کار میکند. کشوری که سرمایهداری غیردولتی را تجربه نکند نه قادر به رقابت است نه به دنبال کارآمدی میتواند باشد و نه تخصص و کارکردگرایی را ارج میدهد و نه گردش فکر و اندیشه در آن شکل میگیرد.
دوره وزارت عالیخانی سیاست در خدمت اقتصاد بود
شاید ما بتوانیم از نظر علمی بپذیریم که تنها دورهای که در ایران سیاست در خدمت اقتصاد بوده دوره وزارت آقای عالیخانی (دهه ۵۰) است. در آن ۷-۸ سالی که ایشان وزیر اقتصاد ایران بود سیاست پیرو اقتصاد کشور بود. جهان امروز این مدل را عمل میکند. در ویتنام حکمرانی در خدمت اقتصاد است و سیاست و فرهنگ برای اقتصاد فعال است. مدل ما این گونه نیست. در ایران، اقتصاد بخشی از دایره بزرگتری به نام فرهنگ و دایره بسیار مهمتری به نام امنیت و سیاست بوده است. مادامی که این عقلانیت فلسفی حل و فصل نشود، طبیعی است که نمیتوانیم وارد مراحل بعدی شویم.
ما ارتباطات جهانی نداریم
چالش بزرگ کشور ما این است که ارتباطات جهانی نداریم. من دانشگاهی اگر بگویم که در دانشگاه نشستهام و دو تا کتاب و مقاله نوشتهام خیلی ممکن است از خودم راضی باشم. اما همین که بیرون از کشور میروم استادان هلندی و هندی و کانادایی را میبینم و میفهمم چه ضعفی دارم. اما یک بنگاهدار و سیاستمدار و یک نماینده مجلس در روز ۱۰ بار مطالعه نکند و با ۵۰ نماینده دیگر ارتباط ایمیلی نداشته باشد نمیتواند شعاع فکری خود را گسترده کند. دلیل اول مشکلات ما این است که با دنیا ارتباط نداریم. مهمترین نکتهای که من در سفرهای متعدد به داوس یاد گرفتم، تواضع بود. چون در آن فضا شما نمیتوانید آمار اشتباه به کسی بدهید. چون همه متخصص هستند و به جملهبندی شما دقت میکنند. فضای بینالمللی تمرین پاسخگویی و صداقت است.
روزنامه اعتماد
👍 1
اما در عین حال روسیه و چین فرصتهایی را به دست آوردهاند که جلوی نفوذ امریکا بگیرند. قدرت امریکا کم نشده اما نفوذ این کشور کم شده است. بین این دو مفهوم در علم روابط بینالملل تفاوتهای اساسی وجود دارد. سه قدرت مهم جهان، همچنان بالاترین میکس انرژی جهان را دارند و این فرصت را به سه کشور خواهد که در حوزه اقتصاد بتوانند نفوذ داشته باشند.
ورود کشورها به باشگاه هستهای
یکی از اتفاقات جالب این نظام جدید این است که بسیاری از کشورهایی که فرصت دارند به دنبال نیروگاههای هستهای هستند. چین حدود ۲۰۰ کلاهک هستهای دارد که پیش بینی میشود تا سال ۲۰۳۱ به ۱۱۰۰ کلاهک برساند. امریکا نمیتواند جلوی افزایش قدرت نظامی چین را بگیرد. مهمترین کانون چالش امریکا با چین، کاهش نرخ رشد اقتصادی آن کشور است. چینیها میگویند ۲۵۰ میلیارد دلار برای برنامه نظامی خود صرف میکنند اما آمارهایی هست که نشان میدهد این عدد ۷۰۰ میلیارد دلار است. در حال حاضر ۳۱ کشور ۴۵۰ نیروگاه هستهای دارند که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود. ۱۶ کشور در حال ساخت ۶۰ نیروگاه هستهای هستند.
هجوم به امریکای لاتین
در حوزه آب، بخش بزرگی از منابع آبی در کشورهای امریکا و قاره امریکای لاتین است. اگر به استراتژیهای عربستان سعودی نگاه کنید، میبینید که در کنار چین دست به سرمایهگذاریها بنیادین در امریکای لاتین زده است. همین اواخر امارات یک شرکت تسلیحاتی ۲.۵ میلیارد دلاری در برزیل را خرید. امریکای لاتین منابع آبی دارد و کشاورزی وجود دارد و جمعیت هم دارد و فرصت را به کشورهای حوزه خلیج فارس این فرصت را داده که ۲ هزار میلیارد دلار در این کشورها سرمایهگذاری کنند.
ما هنوز دولتمحور هستیم
یکی از تفاوتهای اساسی کشور ما با بقیه جهان بهخصوص کشورهای میان پایه دارد، این است که هنوز دولتمحور فکر میکنیم. کشورهایی مثل هند و برزیل و چین و حتی امارات خیلی شرکتمحور هستند. یعنی آینده را در شرکتها میبینند. دو شرکت چینی در حوزه نفت و گاز رتبه ۲۸ و ۳۷ جهانی را دارند. شرکتی مثل پتروچاینا از نظر درآمد بالاتر از آفریقای جنوبی است. شرکت ساینوپک همردیف کشور لهستان است. به آرامکو نگاه کنید که ۶۰۳ میلیارد دلار سال گذشته درآمد داشته است. یا شرکت برق چین ۵۳۰ میلیارد دلار از نظر جایگاه در صحنه بینالمللی داشته است.
ما جهان را با حکومتهایشان میشناسیم
یکی دیگر از تلقیهای دیگر در کشور ما این است که جهان را با حکومتهایشان شناسایی میکنیم. در حالی که یک هواپیمای بوئینگ ۳۵ کشور با یکدیگر هماهنگی میکنند تا ساخته شود. سوئد، ایتالیا، چین، امریکا، فرانسه و اسپانیا با یکدیگر کار میکنند تا ۳۰ هزار قطعه در یک زمان مشخص در یک جا جمع کنند و هواپیما ساخته شود.
رتبه ۸۷ ایران در آمادگی برای آینده
یکی از توصیههایی که برای شما دارم این است که اگر فرصت کردید این گزارش دانشگاه استمفورد درباره هوش مصنوعی را بخوانید. ۵۰۰ صفحه گزارش است که جزییات فراوانی دارد. در برخی مدلهای هوش مصنوعی تا ۱۹۱ میلیارد دلار سرمایهگذاری شده است. ۱۰۸ مدل مهم هوش مصنوعی را صنایع کار کردهاند نه دولتها. دولتها امکان این کارها را نداشتهاند. از ۱۴۹ مدل بنیادی در هوش مصنوعی ۹۸ مورد آزاد است. ۲۳ مورد تا اندازهای آزاد است و ۲۸ مورد در اختیار عامه نیست. شرکتهایی مانند متا و ماکروسافت و اوپنایآی عمده کارهای هوش مصنوعی را انجام میدهند. امارات با جوینت ونچرهایی که با دنیا داشته هم در شبکه جهانی کار میکند و هم به صورت بومی از مدلهای هوش مصنوعی استفاده میکند. تعداد این مدلها در امارات از کشوری مثل فرانسه بیشتر است.
در تحقیقی که توسط یک موسسه فرانسوی انجام شده، نشان میدهد که سنگاپور آمادهترین کشور برای آینده است. ۴ شاخص برای این گذاشتهاند؛ شاخصهای فیزیکی و تکنولوژی رقابتپذیری و نیروی انسانی. دانمارک و سوییس و امریکا و سوئد و فنلاند و هلند در ردههای بعدی هستند. ایران رتبه ۸۷ بین ۱۲۸ کشور را دارد. امارات اولین کشور مسلمانی است که در این رده بندی رتبه ۲۷ را دارد.
مشکل عقلانیت فلسفی ما باقی مانده است
اما در رابطه با ایران؛ ما ایرانیها مشکلمان طی ۱.۵ قرن گذشته این بوده که دنبال رشد و پیشرفت بودهایم و میخواهیم درآمد سرانه را بالا ببریم. من اسم آن را میگذارم عقلانیت ابزاری. اما دایره بزرگتری هست به نام عقلانیت فلسفی و تا زمانی که حل نشود آن اولی حل نمیشود. تعریف ما از زندگی چیست؟ با این دنیا میخواهیم چکار کنیم؟ میخواهیم با این دنیا مبارزه کنیم یا همکاری؟ بسیاری از سوالات فلسفی هنوز برای ما باقی مانده است. ویتنام یا چین و ژاپن اینها را حل کردند. کرهایها این مشکلات را دهه ۶۰ و هندیها ۲۰ سال پیش حل کردند. اما هنوز عقلانیت فلسفی ما هنوز حل نشده است.
👍 1
اما در عین حال روسیه و چین فرصتهایی را به دست آوردهاند که جلوی نفوذ امریکا بگیرند. قدرت امریکا کم نشده اما نفوذ این کشور کم شده است. بین این دو مفهوم در علم روابط بینالملل تفاوتهای اساسی وجود دارد. سه قدرت مهم جهان، همچنان بالاترین میکس انرژی جهان را دارند و این فرصت را به سه کشور خواهد که در حوزه اقتصاد بتوانند نفوذ داشته باشند.
ورود کشورها به باشگاه هستهای
یکی از اتفاقات جالب این نظام جدید این است که بسیاری از کشورهایی که فرصت دارند به دنبال نیروگاههای هستهای هستند. چین حدود ۲۰۰ کلاهک هستهای دارد که پیش بینی میشود تا سال ۲۰۳۱ به ۱۱۰۰ کلاهک برساند. امریکا نمیتواند جلوی افزایش قدرت نظامی چین را بگیرد. مهمترین کانون چالش امریکا با چین، کاهش نرخ رشد اقتصادی آن کشور است. چینیها میگویند ۲۵۰ میلیارد دلار برای برنامه نظامی خود صرف میکنند اما آمارهایی هست که نشان میدهد این عدد ۷۰۰ میلیارد دلار است. در حال حاضر ۳۱ کشور ۴۵۰ نیروگاه هستهای دارند که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود. ۱۶ کشور در حال ساخت ۶۰ نیروگاه هستهای هستند.
هجوم به امریکای لاتین
در حوزه آب، بخش بزرگی از منابع آبی در کشورهای امریکا و قاره امریکای لاتین است. اگر به استراتژیهای عربستان سعودی نگاه کنید، میبینید که در کنار چین دست به سرمایهگذاریها بنیادین در امریکای لاتین زده است. همین اواخر امارات یک شرکت تسلیحاتی ۲.۵ میلیارد دلاری در برزیل را خرید. امریکای لاتین منابع آبی دارد و کشاورزی وجود دارد و جمعیت هم دارد و فرصت را به کشورهای حوزه خلیج فارس این فرصت را داده که ۲ هزار میلیارد دلار در این کشورها سرمایهگذاری کنند.
ما هنوز دولتمحور هستیم
یکی از تفاوتهای اساسی کشور ما با بقیه جهان بهخصوص کشورهای میان پایه دارد، این است که هنوز دولتمحور فکر میکنیم. کشورهایی مثل هند و برزیل و چین و حتی امارات خیلی شرکتمحور هستند. یعنی آینده را در شرکتها میبینند. دو شرکت چینی در حوزه نفت و گاز رتبه ۲۸ و ۳۷ جهانی را دارند. شرکتی مثل پتروچاینا از نظر درآمد بالاتر از آفریقای جنوبی است. شرکت ساینوپک همردیف کشور لهستان است. به آرامکو نگاه کنید که ۶۰۳ میلیارد دلار سال گذشته درآمد داشته است. یا شرکت برق چین ۵۳۰ میلیارد دلار از نظر جایگاه در صحنه بینالمللی داشته است.
ما جهان را با حکومتهایشان میشناسیم
یکی دیگر از تلقیهای دیگر در کشور ما این است که جهان را با حکومتهایشان شناسایی میکنیم. در حالی که یک هواپیمای بوئینگ ۳۵ کشور با یکدیگر هماهنگی میکنند تا ساخته شود. سوئد، ایتالیا، چین، امریکا، فرانسه و اسپانیا با یکدیگر کار میکنند تا ۳۰ هزار قطعه در یک زمان مشخص در یک جا جمع کنند و هواپیما ساخته شود.
رتبه ۸۷ ایران در آمادگی برای آینده
یکی از توصیههایی که برای شما دارم این است که اگر فرصت کردید این گزارش دانشگاه استمفورد درباره هوش مصنوعی را بخوانید. ۵۰۰ صفحه گزارش است که جزییات فراوانی دارد. در برخی مدلهای هوش مصنوعی تا ۱۹۱ میلیارد دلار سرمایهگذاری شده است. ۱۰۸ مدل مهم هوش مصنوعی را صنایع کار کردهاند نه دولتها. دولتها امکان این کارها را نداشتهاند. از ۱۴۹ مدل بنیادی در هوش مصنوعی ۹۸ مورد آزاد است. ۲۳ مورد تا اندازهای آزاد است و ۲۸ مورد در اختیار عامه نیست. شرکتهایی مانند متا و ماکروسافت و اوپنایآی عمده کارهای هوش مصنوعی را انجام میدهند. امارات با جوینت ونچرهایی که با دنیا داشته هم در شبکه جهانی کار میکند و هم به صورت بومی از مدلهای هوش مصنوعی استفاده میکند. تعداد این مدلها در امارات از کشوری مثل فرانسه بیشتر است.
در تحقیقی که توسط یک موسسه فرانسوی انجام شده، نشان میدهد که سنگاپور آمادهترین کشور برای آینده است. ۴ شاخص برای این گذاشتهاند؛ شاخصهای فیزیکی و تکنولوژی رقابتپذیری و نیروی انسانی. دانمارک و سوییس و امریکا و سوئد و فنلاند و هلند در ردههای بعدی هستند. ایران رتبه ۸۷ بین ۱۲۸ کشور را دارد. امارات اولین کشور مسلمانی است که در این رده بندی رتبه ۲۷ را دارد.
مشکل عقلانیت فلسفی ما باقی مانده است
اما در رابطه با ایران؛ ما ایرانیها مشکلمان طی ۱.۵ قرن گذشته این بوده که دنبال رشد و پیشرفت بودهایم و میخواهیم درآمد سرانه را بالا ببریم. من اسم آن را میگذارم عقلانیت ابزاری. اما دایره بزرگتری هست به نام عقلانیت فلسفی و تا زمانی که حل نشود آن اولی حل نمیشود. تعریف ما از زندگی چیست؟ با این دنیا میخواهیم چکار کنیم؟ میخواهیم با این دنیا مبارزه کنیم یا همکاری؟ بسیاری از سوالات فلسفی هنوز برای ما باقی مانده است. ویتنام یا چین و ژاپن اینها را حل کردند. کرهایها این مشکلات را دهه ۶۰ و هندیها ۲۰ سال پیش حل کردند. اما هنوز عقلانیت فلسفی ما هنوز حل نشده است.
بسیاری از سوالات کلیدی همچنان مثل ذرات معلق در فضای فکری و فلسفی ما ایرانیها برقرار است.
عقلانیت فلسفی دایره بزرگتری است که میتواند ناملموس و فعال باشد. اما عقلانیت ابزاری در دل عقلانیت فلسفی است. تا زمانی که اولی حل نشود تکلیف دومی مشخص نمیشود. آیا میخواهیم ثروت تولید کنیم؟ بسیاری میگویند در ایران ثروت لغت منفی است و استفاده نکنید. سود و سرمایهداری و بخش خصوصی الفاظ منفی شده است. در حالی که جهان با اینها کار میکند. تولید ثروت و محدود کردن دولت در تولید ثروت و پذیرش تشکلهای بخش خصوصی و تفکیک تدریجی قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی است که در جهان حرف اول را میزند.
قدرت اقتصادی از قدرت سیاسی باید جدا شود
نوشتههای ایزایا برلین را بخوانید. تمام این نوشتهها در یک جمله خلاصه میشود «تا زمانی که قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی جدا نشود در پی آزادی نباشید. چه آزادی مدنی چه آزادی اقتصادی یا سیاسی.» در سالهای گذشته و دو، سه دهه اخیر در همین جمله خلاصه میشود. در چین ۸۲ درصد ثروت نزد بنگاهها و افراد است. در کشوری که توسط ۱۲ کمیته و ۲ هزار نفر اداره میشود و انتخاباتی هم وجود ندارد. از نظر سیاسی این کشور بسته است اما از نظر اقتصادی با جهان کار میکند. کشوری که سرمایهداری غیردولتی را تجربه نکند نه قادر به رقابت است نه به دنبال کارآمدی میتواند باشد و نه تخصص و کارکردگرایی را ارج میدهد و نه گردش فکر و اندیشه در آن شکل میگیرد.
دوره وزارت عالیخانی سیاست در خدمت اقتصاد بود
شاید ما بتوانیم از نظر علمی بپذیریم که تنها دورهای که در ایران سیاست در خدمت اقتصاد بوده دوره وزارت آقای عالیخانی (دهه ۵۰) است. در آن ۷-۸ سالی که ایشان وزیر اقتصاد ایران بود سیاست پیرو اقتصاد کشور بود. جهان امروز این مدل را عمل میکند. در ویتنام حکمرانی در خدمت اقتصاد است و سیاست و فرهنگ برای اقتصاد فعال است. مدل ما این گونه نیست. در ایران، اقتصاد بخشی از دایره بزرگتری به نام فرهنگ و دایره بسیار مهمتری به نام امنیت و سیاست بوده است. مادامی که این عقلانیت فلسفی حل و فصل نشود، طبیعی است که نمیتوانیم وارد مراحل بعدی شویم.
ما ارتباطات جهانی نداریم
چالش بزرگ کشور ما این است که ارتباطات جهانی نداریم. من دانشگاهی اگر بگویم که در دانشگاه نشستهام و دو تا کتاب و مقاله نوشتهام خیلی ممکن است از خودم راضی باشم. اما همین که بیرون از کشور میروم استادان هلندی و هندی و کانادایی را میبینم و میفهمم چه ضعفی دارم. اما یک بنگاهدار و سیاستمدار و یک نماینده مجلس در روز ۱۰ بار مطالعه نکند و با ۵۰ نماینده دیگر ارتباط ایمیلی نداشته باشد نمیتواند شعاع فکری خود را گسترده کند. دلیل اول مشکلات ما این است که با دنیا ارتباط نداریم. مهمترین نکتهای که من در سفرهای متعدد به داوس یاد گرفتم، تواضع بود. چون در آن فضا شما نمیتوانید آمار اشتباه به کسی بدهید. چون همه متخصص هستند و به جملهبندی شما دقت میکنند. فضای بینالمللی تمرین پاسخگویی و صداقت است.
روزنامه اعتماد
مسئله اول کشور قهر با جهان است
محمود سریعالقلم
آنچه در پی میآید سخنرانی محمود سریعالقلم استاد دانشگاه بهشتی در دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی این دانشگاه است که در دومین رویداد جامع معدن و صنایع معدنی ایراد شده است.
سریعالقلم با کولهباری از تجربه حضور در رویدادهای جهانی به ویژه مجمع جهانی اقتصاد در داووس به تحلیل شرایط امروز ژئوپلتیک جهانی میپردازد و در نهایت مشکل ایران در جریان پارادیم توسعه و پیشرفت را واکاوی میکند. از نظر او، عدم تفکیک مفهومی به نام «عقلانیت فلسفی» از «عقلانیت ابزاری» است که توسعه و پیشرفت را از ایران دریغ کرده است. اینکه هنوز نمیدانیم قرار است چه کار کنیم؟ آیا میخواهیم با جهان ارتباط داشته باشیم یا نه؟
او معتقد است که کلید یافتن پاسخ این سوالها در تفکیک قدرت سیاسی از حاکمیت اقتصادی است که با اصالت دادن به بخش خصوصی شکل میگیرد. بخشهایی از اظهارات این استاد دانشگاه را بخوانید. با این توضیح که این متن با استفاده از نسخه صوتی سخنرانی وی که روی وبسایت «اکوایران» قرار گرفته، تهیه شده است.
مثلث قدرت در جهان
در جهانی که زندگی میکنیم اتفاق بسیار مهمی افتاده است. جهان تبدیل به مثلثی شامل روسیه، امریکا و چین شده است. در حالی که حدود ۳۰ سال پیش جهان دوقطبی و تمام مسائل روشن بود. یک عدهای در کمپ شوروی و عدهای دیگر در جبهه امریکا بودند و اقتصاد و سیاست و فرهنگ از یکدیگر تفکیک شده بود. اما امروز مثلث سه قدرت شکل گرفته و سپس حدود ۱۰ کشور میان پایه قدرتمند جهان مثل هند، اندونزی، کرهجنوبی، نیجریه و افریقای جنوبی، مکزیک و شیلی و برزیل هستند که مبنای رشد و توسعه جهانی از یک منظر تاریخی شدهاند. جهانی که ما در آن زندگی میکنیم جهانی است که نااطمینانیها در آن بیشتر شدهاند. اما یک ویژگی بسیار مهمی هم دارد که تناقضات در آن بسیار زیاد شدهاند.
تناقضها در جهان امروز
ترکیه عضو ناتو است؛ اما در عین حال سامانه دفاعی را از روسیه میخرد. مجارستان عضو اتحادیه اروپا است اما با پیچیدگیهایی از حمله روسیه از اوکراین دفاع میکند. کشوری مثل عربستان از نظر امنیتی به امریکا وابسته است اما در رابطه با سیاست نفتی خود با اوپک پلاس که عضو مهمی به نام روسیه دارد سیاستهای خود را هماهنگ میکند. ۱۱ هزار تحریم از طرف اروپا و امریکا علیه روسیه تنظیم شده اما در عین حال در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۲۴۰ میلیارد دلار چین و روسیه با یکدیگر تبادل کردهاند. هر آنچه روسیه در تراشه و الکترونیک نیاز دارد میتواند از چین وارد کند. جهان ما جهانی است که تناقضهای فراوانی دارد اما همه تلاش میکردند که با سه قدرت هماهنگ باشند و کار کنند.
وقتی امریکا قطعنامهای را علیه روسیه در سازمان ملل مطرح کرد ۵۲ کشور از ۱۹۳ کشور دنیا آن را تصویب نکردند. این نشان میدهد کشورهای مختلف میتوانند با سه قدرت کار کنند و از آنها بهرهبرداری کنند و در عین حال تلاش کنند منافع و مصالح ملی خود را پیش ببرند. حدود ۷۰۰ میلیارد دلار پول بانکهای اروپا و امریکا در ترکیه کار میکند و در عین حال ترکیه طرفدار حماس است.
هماهنگی با سه قدرت کلید بهرهبرداری است
تعدد فرصتها فوقالعاده در دنیا زیاد شده و کشورها به دنبال شبکهسازی هستند. نکته کلیدی برای بهرهبرداری از این دنیای پر از فرصت این است که کشورها بتوانند با هر سه قدرت جهانی هماهنگی داشته و کار کنند. هند انرژی خود را از روسیه میخرد و روابط گسترده تجاری با چین دارد و در عین حال جزو دو کشوری هست که توانسته در حوزه هستهای و لیزر از امریکا تامین کند. شبکهسازی مهمترین ویژگی این جهان است به خصوص برای کشورهایی که دارای جغرافیا و منابع طبیعی و نیروی انسانی هستند.
مبنای تئوریک این کار هجینگ (Hedging) است. همه دنبال سرمایه هستند و برای خود محافظ ایجاد کنند. عربستان برای اینکه از امریکا امتیاز بگیرد با روسیه کار میکند. هند برای امتیاز گرفتن از چین با امریکا کار میکند. ترکیه برای امتیاز گرفتن از اروپا با روسیه هماهنگ است. مبنای تئوریک دنیای فعلی برخلاف دنیای دو قطبی دهههای ۶۰ و ۷۰ دنیای هجینگ است.
امریکا همچنان قدرت اول جهان خواهد بود
چین هزار پروژه عمرانی در آسیا دارد و ۵۰۰ هزار مهندس در آفریقا دارد. اما در عین حال امریکا دو مزیت مهم دارد که نشان میدهد برای ۵۰ سال آینده همچنان قدرت برتر جهان خواهد بود. اول در حوزه نظامی که این کشور ۴۷۵۰ سایت نظامی دارد. ۲۱۹ هزار سرباز برای این کشور کار میکنند و ۷۵ کشور دنیا ۷۶۴ پایگاه نظامی برپا کرده است. این قدرت نظامی امریکا پایه اقتصادی دارد و حضور این کشور را در دنیا تضمین میکند. نکته دوم اینکه بالای ۸۲ درصد از تراکنشهای اقتصادی جهان با دلار امریکاست. این قدرت نظامی و اقتصادی امریکا را همچنان به عنوان قدرت برتر نگه میدارد.
سوال انتخاباتی عبده تبریزی از ChatGPT:
✔️ *10 ویژگی رئیس جمهور جدید این موارد باید باشد*
🔸دکترحسین عبدهتبریزی، صاحبنظر ارشد اقتصادی با بررسی موضوع
«شرایط مورد نیاز رئیس جمهور جدید برای کشورمان» در گروه واتسپی «هاما» که با حضور ۱،۰۲۴ نفر کارشناسان اقتصادی، اساتید دانشگاه، مسولان اقتصادی دورههای گذشته و فعالان اقتصادی شکل گرفته است، نتایج یک پرسش از ChatGPT در همین زمینه را منتشر کرد.
🔸او پرسش خود از هوش مصنوعی پاسخگو را اینگونه مطرح کرد:
شما اگر بخواهید ۱۰ ویژگی برای رئیس جمهور جدید ایران برشمرید (میدانید در ایران انتخابات است)، این ده ویژگی کدام است؟
در مورد هر ویژگی حداکثر تا ۵۰ کلمه بنویسید.
💠متن پاسخ ChatGPT به پرسش، به شرح زیر است:
🔸 *شفافیت و صداقت:*
رئیس جمهور باید شفاف و صادق باشد، با مردم و نهادهای مختلف اطلاعات واقعی و دقیق را به اشتراک بگذارد و به شفافیت در تصمیم گیری ها و عملکرد خود پایبند باشد.
🔸تخصص و دانش:
داشتن تخصص و دانش در زمینههای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی برای مواجهه با چالشهای کشور و پیشبرد اهداف توسعهای ضروری است.
🔸تدبیر و عقلانیت:
برخورداری از تدبیر و عقلانیت در تصمیم گیریها، توانایی تحلیل مسائل پیچیده و یافتن راهحلهای منطقی و عملی.
🔸عدالتمحوری:
تعهد به اجرای عدالت اجتماعی، کاهش نابرابریها و تلاش برای بهبود وضعیت معیشتی اقشار ضعیف جامعه.
🔸توان مدیریتی و اجرایی:
داشتن توانایی مدیریتی بالا برای اجرای سیاستها و برنامهها بهطور موثر و بهرهوری از منابع موجود.
🔸حمایت از حقوق بشر:
احترام به حقوق بشر و آزادیهای اساسی، تضمین حقوق شهروندی و ایجاد فضایی برای بیان آزادانه نظرات و عقاید.
🔸تعامل بینالمللی:
توانایی برقراری و حفظ روابط دیپلماتیک سازنده با سایر کشورها و سازمان های بینالمللی برای تقویت جایگاه ایران در جامعه جهانی.
🔸حمایت از نوآوری و فناوری:
تشویق و حمایت از نوآوری و توسعه فناوری برای پیشرفت اقتصادی و اجتماعی کشور.
🔸محیطزیستمحوری:
توجه ویژه به مسائل محیطزیستی و تلاش برای حفظ منابع طبیعی و بهبود کیفیت زندگی از طریق توسعه پایدار.
🔸توانایی همگرایی:
توانایی جذب و همگرایی نظرات و دیدگاههای مختلف و ایجاد وفاق ملی برای پیشبرد اهداف کشور و رفع مشکلات
دنیای اقتصاد
👈 کانال مدیران صنعت
🔳✳️