ARMENIAN ANCIENT PHOTOS

Թոնրատուն Գյուղ Կարծախ, Ջավախք 1936թ․ Լուսանկարիչ Ղևոնդ Ղուկասյան։ 🆔 Հայաստանի պատմության թանգարան։ ™️https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179

Անի քաղաքի հյուսիսային պարիսպները Օհանես Քյուրքճեան, մոտ 1888 թ․Անի (Մալիքեան ժողովածու) ։ ™️ https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179

Մարիամյան-Հովնանյան օրիորդաց դպրոց Թիլֆիս 1881։ Աղբյուր Փարոս Հայսաստան հանդես։ ™️https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179 Հովնանյան դպրոց կամ Մարիամյան-Հովնանյան օրիորդաց դպրոց։ Հիմնվել է 1877 թվականին, Թիֆլիսում, բարերար Անանյանի (Հովնանյանի) նախաձեռնությամբ և միջոցներով։ Նախապես կոչվել է Հայ օրիորդաց Անանյան դպրոց։ Ընդունվել են բացառապես չքավոր ընտանիքների աղջիկներ և որբեր։ Ենթարկվել է հայ հոգևոր իշխանությանը, ղեկավարել է հոգաբարձական խորհուրդը։ Դասավանդվել են կրոն, հայ եկեղեցու պատմություն, հայկական, ռուսական և Ռուսաստանի պատմություն ու աշխարհագրություն (դասավանդվել են ռուսերեն)։ 1884 թվականին եղել է հինգդասյան միջնակարգ դպրոց։ 1885 թվականին փակվել է, վերաբացվել 1886 թվականին՝ որպես երկդասյան տարրական դպրոց։ 1887 թվականից Անանյանի խնդրանքով դպրոցը կոչել են Մարիամյան-Հովնանյան դպրոց (կնոջ և իր անունով)։ 1888 թվականին ունեցել է 246 աշակերտ։ 1896 թվականին կրկին փակվել է, վերաբացվել 1900 թվականին, 1908-1909 ուսումնական տարվանից՝ միջնակարգ։ Գործել է մինչև 1920 թվականը։ Տեսուչներ են եղել Տիգրան Ռաշմաճյանը, Ս. Մալխասյանը, Հովհաննես Տեր-Միրաքյանը։ Դասավանդել են Մանուկ Աբեղյանը, Մակար Եկմալյանը, Դերենիկ Դեմիրճյանը, Ի. Հարությունյանը, Խ. Կանայանը, Ե. Սարգսյանը և ուրիշներ։

Երևանի Շուստովի գործարան։ (այժմ Երևանի կոնյակի գործարանը) Երևան 1911 թ Երևանի Շուստովի գործարանում պատրաստված այս հսկա գինու տակառի տարողությունը 1000 դույլ էր: 🆔Աղբյուր ՝Հովիկ Չարխչյանի էջ։ ™️ https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179

Դիարբեքիրի հայուհիներ 20-րդ դարի սկիզբ ․ Աղբիւր՝ Hugo Grothe, Geographische Charakterbilder, Leipzig, 1909։ Դիարբեքիրի հայ համայնքն ապրում էր Սուրբ Կիրակոսը և Սուրբ Սարգիսը Առաքելական եկեղեցիներինների հարակից թաղամասերում։ Կայն նաև բողոքական և կաթոլիկ հայկական համայնքներին պատկանող եկեղեցիներ։ ™️ https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179

Խարբերդ 1902. Վերին մասում երևում է Եփրատ վարժարանի համալիրը։ Ձախ ծայրի գմբեթով փոքրիկ շենքը տղաների հանրակացարանն է. աջ կողմում՝ տղաների ավագ դպրոցը; Ձախից երրորդ մասնաշենքը տղաների վարժարանն է; այս շենքը միացված է միջանցքով դեպի քոլեջի նախագահի տուն. հենց վերևում, աջ կողմում, նույնպես գմբեթով շենքն է Աղջիկների վարժարանը, որտեղ նույնպես գտնվում է աղջիկների հանրակացարանը. Ներքևի երկար սպիտակ շենքը մանկապարտեզն է և աղջիկների տարրական դպրոցը. վերջինիս ձախ կողմում գտնվող երկհարկանի շենքը միսիոներների բնակավայրն է ։ ™️ https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179 🆔 Աղբյուր՝ Հուշամատյան 🌐Hans-Lukas Kieser, Der verpasste Friede. Mission, Ethnie und Staat in den Ostprovinzen der Türkei 1839-1938 , Chronos, Ցյուրիխ, 2000 թ.

Գոշավանք 20-րդ դարի սկիզբ Գոշավանք, XII -XIII դդ., Սբ. Աստվածածին եկեղեցին, գրատունը, զանգակատունը։ 🇦🇲Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն: ™️ https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179

Կոմպոզիտոր, արվեստի գործիչ և ուսուցիչ Դանիել Ղազարյան (1883-1958) մի խումբ աշակերտների հետ՝ Կաղզվան (Կարսի մարզի) 1914թ: ™️https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179

Իճեն (Խարբերդ )Սուրբ Նիկողոս եկեղեցու մուտքը. 1913թ․ (Աղբյուր՝ Հակոբ Սարգսյանի արխիվ)։ Իճմէն Խարբերդ-Բալու ճանապարհին վրայ գտնուող կարեւոր խառը գիւղ մըն էր։ 1834-ի օսմանեան մարդահամարին մէջ արձանագրուած է, որ գիւղին մէջ 100 ծուխի մէջ կը բնակէր 468 հայ տղամարդ։ Այս մարդահամարում մահմեդական ոչ մի գրառում չգտա: 1840-ի մարդահամարին 120 ծուխի մէջ արձանագրուած էր 441 հայ տղամարդ։ 1878-ի հայկական մարդահամարով գիւղին մէջ 160 ծուխի մէջ կ’ապրէր 1121 հայ եւ 422 թուրք։ Մինչ Էփրիկեանը թուրք բնակչութեան թիւը հաստատուն թողեց՝ 422, հայ բնակչութիւնը տուաւ 1004։ 1894-ի Մամուրեթ-ուլ Ազիզ նահանգի Տարեգրքում բնակչությունը ցույց է տալիս 1038 հայ (569 տղամարդ և 469 կին) և 398 մահմեդական (210 տղամարդ և 188 կին) բնակիչ՝ 284 ծուխ։ Քանի որ կանայք թերհաշվարկված են, փաստացի հայ բնակչության թիվը հավանաբար պետք է լինի ավելի քան 1100 մարդ, իսկ մահմեդական բնակչությունը՝ ավելի քան 400 մարդ։ Համիդիեի կոտորածների հետևանքով հայ բնակչությունը զգալիորեն նվազել է և մինչև Ցեղասպանությունը գյուղում 60 ծուխում ապրում էր ընդամենը 589 հայ։ ™️https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179 🆔 Աղբյուր՝ Հուշամատյան։ https://www.houshamadyan.org/.../locale/demography.html

Սիվասի հայկական դպրոցի շրջանավարտներy և մանկավարժները 1910 թ ™️https://www.facebook.com/profile.php?id=61550549312179