Mains Preparation-Study with Juvansinh

✍ભૂતકાળમાં આ પ્રકારના પ્રશ્નો પૂછતા હતા... ✍ મિત્રો આ પદ્ધતિ ખરેખર ખૂબ સરળ છે. ચિંતા કરવાની કોઈ જ જરૂર નથી. બસ તમારા concept ક્લીઅર હોવા જોઈએ.

✍CCE મુખ્ય પરીક્ષાના Part-A માં ત્રણ ત્રણ માર્ક્સના કુલ 50 પ્રશ્નો લખવાના રહેશે. ✍ પ્રશ્નનો જવાબ 30-40 શબ્દોમાં લખવાનો રહેશે. ✍ આ પ્રશ્નો ફેકટ આધારિત હોવાની સંભાવના રહશે. ✍ સૌથી વધુ પ્રશ્નો બંધારણ અને કરંટ માંથી આવશે. ✍ બધા જ પ્રશ્નો ફરજીયાત લખવાના રહેશે. કોઈ પણ પ્રકારના option આપવામાં નહિ આવે. જેથી તમે કોઈ પણ વિષયને સ્કીપ નહિ કરી શકો. ✍  એક કલાકમાં અંદાજિત 17 પ્રશ્નોના જવાબ લખવાના રહેશે. કેવા પ્રકારના પ્રશ્ન પૂછાય શકે ?? (1) બૌદ્ધ દર્શન વિશે નોંધ લખો. (2) નીતિશાસ્ત્ર, કાયદો અને નૈતિકતાને વ્યાખ્યાયિત કરો. (3) ક્રુઝ મિસાઈલ એટલે શું ? ભારતની સ્વદેશી ક્રૂઝ મિસાઇલો વિશે જણાવો (4) જાહેર હિત યાચિકા વિશે નોંધ લખો. (5)  નાણાં ખરડાને સંસદમાં પારીત કરવાની પ્રક્રિયા જણાવો. (6) ખડકચક્ર વિશે નોંધ લખો. (7) પીઠોરા ચિત્રકલા અંગે નોંધ લખો. (8) 106 માં બંધારણીય સુધારાની જોગવાઈ વિશે નોંધ લખો. (9) રાજકોષીય ખાદ્ય અને મહેસુલી ખાદ્ય વિશે નોંધ લખો. આ પ્રકારના ફેકટસ આધારિત પ્રશ્નો પુછાશે.... ✍: પાર્થ સર અને અનિલ સર

GS Syllabus CCE Group A બસ આ બહાર પડવાની રાહ જોતા હતા. જેથી અંધારામાં બેડું કૂટવા જેવું ના થાય. ૧૦ માર્ક્સ વાળા કોર્સ બંધ કરવા પડે એવી સ્થિતી…

ESSAY-183 It Is Not Inequality Which Is the Real Misfortune, It Is Dependence. તે અસમાનતા નથી જે વાસ્તવિક દુર્ભાગ્ય છે, તે અવલંબન છે.

Discuss its importance and associated challenges with respect to Central Bank digital currencies. (150 words, 10 marks,GS-3) સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સીના સંદર્ભમાં તેના મહત્વ અને સંકળાયેલ પડકારોની ચર્ચા કરો. Answer Point: Cryptocurrencies • Digital or virtual currencies. • Works on cryptography technology. • Very hard to counterfeit cryptocurrencies. • Decentralized networks based on blockchain technology. • No intrinsic value. • Worth of cryptocurrency - depends on the willingness of the people to pay • Not issued by any central authority. • Examples - bitcoin, Ethereum, Ripple and Litecoin. Central bank digital currency (CBDC) • A form of digital currency. • Issued by central bank of a country. • Legal tender issued by central bank • Value of CBDC is fixed by central bank.  Almost equivalent to the country's fiat currency. • CBDC is exchangeable one-to-one with the fiat currency. Pros • CBDC - reduce printing of paper currency. • Reduces paper usage and decreases deforestation process. • A shift towards virtual currency by reducing currency handling costs. • Cross-border payments can be made easier. Cons • Operational burden and associated high cost. • Cyber threats • Outdated technology of our banking systems. • Digital illiteracy. Central bank digital currency (CBDC) • China - digital renminbi or e-RMB. • India - e-rupee in 2022. Two categories of digital rupee • Retail e-rupee  Electronic version of cash meant for retail transactions for everyone. • Wholesale CBDC  Available only for financial transactions involving government securities and interbank transactions. ઉત્તર પ્રારૂપ: ક્રિપ્ટોકરન્સી • ડિજિટલ અથવા વર્ચ્યુઅલ કરન્સી. • ક્રિપ્ટોગ્રાફી ટેકનોલોજી પર કામ કરે છે. • નકલી ક્રિપ્ટોકરન્સી બનાવવી ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. • બ્લોકચેન ટેકનોલોજી પર આધારિત વિકેન્દ્રિત નેટવર્ક. • કોઈ આંતરિક મૂલ્ય નથી. • ક્રિપ્ટોકરન્સીની કિંમત - ચૂકવણી કરવાની લોકોની ઈચ્છા પર આધાર રાખે છે • કોઈપણ કેન્દ્રીય સત્તા દ્વારા જારી કરવામાં આવેલ નથી. • ઉદાહરણો - bitcoin, Ethereum, Ripple અને Litecoin. સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સી (CBDC) • ડિજિટલ ચલણનું સ્વરૂપ. • દેશની મધ્યસ્થ બેંક દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. • મધ્યસ્થ બેંક દ્વારા જારી કરાયેલ કાનૂની ટેન્ડર • CBDC નું મૂલ્ય કેન્દ્રીય બેંક દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે.  દેશના ફિયાટ ચલણની લગભગ સમકક્ષ. • સીબીડીસી ફિયાટ ચલણ સાથે એક-થી-એક વિનિમયક્ષમ છે. પક્ષ • CBDC - કાગળના ચલણની પ્રિન્ટિંગ ઘટાડવી. • કાગળનો વપરાશ ઘટાડે છે અને વનનાબૂદીની પ્રક્રિયા ઘટાડે છે. • કરન્સી હેન્ડલિંગ ખર્ચ ઘટાડીને વર્ચ્યુઅલ કરન્સી તરફ પાળી. • ક્રોસ બોર્ડર પેમેન્ટ્સ સરળ બનાવી શકાય છે. વિપક્ષ • ઓપરેશનલ બોજ અને સંકળાયેલ ઊંચી કિંમત. • સાયબર ધમકીઓ • અમારી બેંકિંગ સિસ્ટમની જૂની ટેકનોલોજી. • ડિજિટલ નિરક્ષરતા. સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સી (CBDC) • ચીન - ડિજિટલ રેન્મિન્બી અથવા e-RMB. • ભારત - 2022માં ઈ-રૂપિયો. ડિજિટલ રૂપિયાની બે શ્રેણીઓ • છૂટક ઈ-રૂપિયો  રોકડનું ઇલેક્ટ્રોનિક સંસ્કરણ દરેક માટે છૂટક વ્યવહારો માટે છે. • જથ્થાબંધ CBDC  માત્ર સરકારી સિક્યોરિટીઝ અને આંતરબેંક વ્યવહારો સાથે સંકળાયેલા નાણાકીય વ્યવહારો માટે જ ઉપલબ્ધ છે.

Discuss its importance and associated challenges with respect to Central Bank digital currencies. (150 words, 10 marks,GS-3) સેન્ટ્રલ બેંક ડિજિટલ કરન્સીના સંદર્ભમાં તેના મહત્વ અને સંકળાયેલ પડકારોની ચર્ચા કરો.

• હોરિઝોન્ટલ ડિવોલ્યુશન ફોર્મ્યુલા.  અનુદાન આપવામાં આવકના અંતર (45%) માટે સૌથી વધુ ભારણ.  આવકનું અંતર - બેન્ચમાર્ક રાજ્યથી રાજ્યની માથાદીઠ આવકનું અંતર.  દક્ષિણી રાજ્યો - આવકના અંતરના આવા ઊંચા ભારણ સામે દલીલ કરે છે.  સેન્સસ ડેટા જેવા પરિમાણો અંગે સમજણ. • કેન્દ્ર દ્વારા અનુદાનના ટાઇડ ટ્રાન્સફરનો મુદ્દો.  સંસાધનો - કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત યોજનાઓ અને કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજનાઓ માટે નાણાં.  ડિવોલ્યુશનના કિસ્સામાં ટ્રાન્સફરને બંધ કરવામાં આવતું નથી.  રાજ્યો યોજનામાં તેમની પ્રાથમિકતા ગુમાવી રહ્યા છે અને તેમની ભંડોળની માંગને કારણે કેન્દ્રની સલાહને અનુસરવાની ફરજ પડી છે. • દેવાના સ્તરમાં ટકાઉપણું. 2020-21માં કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો માટે ડેટ-જીડીપી રેશિયો 90%ની ટોચે પહોંચ્યો છે. આમાંથી, કેન્દ્રનો હિસ્સો 58.7% અને રાજ્યોનો હિસ્સો 31% છે.  FRBM અધિનિયમ - કેન્દ્ર સરકાર માટે 40% અને રાજ્ય સરકારો માટે 20% ઋણ-જીડીપી ગુણોત્તર.  ચૂંટણીલક્ષી લોકવાદ, મફત અને સબસિડી - ટકાઉ નાણાકીય સંઘવાદ માટે ખતરો. નિષ્કર્ષ. • પ્રગત માર્ગ.  રાજ્યો સાથે પરામર્શ.  નાણા કમિશનની સભ્યપદ અને સંદર્ભની શરતો - કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે પરામર્શાત્મક રીતે નિશ્ચિત.  કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે સહકારની ભાવના.  વ્યવસ્થાપન પ્રક્રિયા અને સરચાર્જ.  નાણાપંચ - સેસ અને સરચાર્જની રકમ પર ઉચ્ચ મર્યાદા કેન્દ્ર વસૂલી શકે છે.  FC ની ક્ષમતા નિર્માણ.  માહિતી સંગ્રહ અને પ્રક્રિયા.  ફાઇનાન્સમાં બ્લોકચેન - ડિવોલ્યુશનમાં પારદર્શિતા વધારવા માટે અસરકારક ઉકેલ.  કેન્દ્રીય પ્રાયોજિત યોજનાઓનું પુનર્ગઠન.  રાજ્યોને તેમની સ્થાનિક માંગણીઓ વગેરેને પ્રાથમિકતા આપવા માટે પૂરતો અવકાશ અને જગ્યા.  અનટાઇડ ફંડ્સ - યોજનાની કાર્યકારી કાર્યક્ષમતામાં વધારો.

“The 16th Financial commission(FC) has an obligation to correct historical wrongs in vertical devolution through compensations to the States”. In the light of the above statement, Analyze the challenges before 16th FC. (250 words, 15 marks,GS-2) "16મું નાણાકીય આયોગ (FC) રાજ્યોને વળતર દ્વારા વર્ટિકલ ડિવોલ્યુશનમાં ઐતિહાસિક ભૂલોને સુધારવાની જવાબદારી ધરાવે છે." ઉપરોક્ત નિવેદનના પ્રકાશમાં, 16મી એફસી સામેના પડકારોનું વિશ્લેષણ કરો. Answer Point: • Article 280 - Indian constitution provides for a Finance Commission in India.  Important vehicle of Fiscal Federalism.  Determines - Sharing of finance between Centre and States.  Vertical devolution - Determine the sharing of tax revenue between the Centre & States.  Horizontal distribution – Sharing amongst the states. challenges before the 16th FC. • Shrinking divisible pool of Income.  Net divisible pool or Net proceeds of Income- vertically devolved to all States.  Assigned by each FC for a five-year period.  Issue - Decreasing trend due to increasing cesses and surcharges.  Cesses & surcharges under Article 270 and Article 271 were kept out of the net proceeds.  DATA - Collection of cesses and surcharges rose from ₹70,559 crore in 2009-10 to ₹5.1 lakh crore in 2023-24 (RE) and ₹5.5 lakh crore in 2024-25 (BE).  Gross tax revenue, cesses & surcharges.  9.5% in 2014-15 to a peak of 20.2% in 2020-21 and 16.3% in 2022-23. • Horizontal devolution Formula.  Highest weightage to income distance (45%) in giving grants.  Income distance - distance of a State’s per capita income from a benchmark state.  Southern states - argued against such high weightage to income distance.  Apprehension regarding the parameters like Census data. • Issue of tied transfer of grants by the centre.  Resources - Finance centrally sponsored schemes and central sector schemes.  Transfers are not untied as is in the case of devolution.  States are losing their priorities in a scheme & forced to follow centre’s advice due to their demand of funds. • Unsustainability in debt levels.  Debt-GDP ratio combined for central and state governments peaked at 90% in 2020-21.  Out of this, the Centre accounts for 58.7% and States accounts for 31%.  FRBM act - Debt-GDP ratio of 40% for Central Government and 20% for State Governments.  Electoral Populism, freebies & subsidies – Threat for Sustainable Fiscal Federalism. CONCLUSION. • Way forward.  Consultation with states.  Membership & Terms of reference of Finance Commissions - fixed in a consultative manner between Centre and States.  Sense of Co-operation between Centre & states.  Managing cess & surcharge.  Finance Commission - Upper limit on the amount of cess & surcharge the centre could levy.  Capacity building of the FC.  Data collection & processing.  Blockchain in finance – Effective solution to increase the transparency in the devolution.  Restructuring of the Centrally sponsored schemes.  Enough scope & space for the states to prioritise their local demands etc.  Untied Funds – Increase operational efficiency of the scheme. ઉત્તર પ્રારૂપ: • અનુચ્છેદ 280 - ભારતીય બંધારણ ભારતમાં નાણાં પંચની જોગવાઈ કરે છે.  રાજકોષીય સંઘવાદનું મહત્વનું વાહન.  નક્કી કરે છે - કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે નાણાંની વહેંચણી.  વર્ટિકલ ડિવોલ્યુશન - કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે કરની આવકની વહેંચણી નક્કી કરો.  આડું વિતરણ - રાજ્યો વચ્ચે વહેંચણી. 16માં નાણાં પંચ(એફસી) સમક્ષ પડકારો. • આવકનો વિભાજ્ય પૂલ ઘટતો જાય છે.  નેટ વિભાજ્ય પૂલ અથવા આવકની ચોખ્ખી આવક- ઊભી રીતે તમામ રાજ્યોને સોંપવામાં આવે છે.  દરેક એફસી દ્વારા પાંચ વર્ષના સમયગાળા માટે સોંપેલ.  મુદ્દો - વધતી પ્રક્રિયાઓ અને સરચાર્જને કારણે વલણમાં ઘટાડો. અનુચ્છેદ 270 અને અનુચ્છેદ 271 હેઠળ સેસ અને સરચાર્જને ચોખ્ખી આવકમાંથી બહાર રાખવામાં આવ્યા હતા.  ડેટા - પ્રક્રિયાઓ અને સરચાર્જનો સંગ્રહ 2009-10માં ₹70,559 કરોડથી વધીને 2023-24 (RE)માં ₹5.1 લાખ કરોડ અને 2024-25 (BE)માં ₹5.5 લાખ કરોડ થયો હતો.  કુલ કર આવક, પ્રક્રિયાઓ અને સરચાર્જ. 2014-15માં 9.5% 2020-21માં 20.2% અને 2022-23માં 16.3%ની ટોચે.