መፅሐፍቶችን በpdf

ሌላው ታዋቂ ደራሲ፡ በአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ ለብዙ አመታት መምህር የነበረው ዳኛቸው ወርቁ ነው።ደራሲው የአማርኛ ቋንቋን የማበልጸግ ከፍተኛ ፍላጎት ነበረው። ከዋናዋና ስራዎቹ መሀከል የአማርኛ ፈሊጦች（1978）፥ የጽሁፍ ጥበብ መማሪያ፥ የአማርኛ የጂኦግራፊ መዝገበ ቃላት（1978）እና የገለጻና የምልልስ ፋይዳ በአደፍርስ የመጀመሪያ ምዕራፍ ተጠቃሽ ናቸው።የታተሙ ልብወለድ መጽሀፎቹም ሰቀቀንሽ እሳት（1948）፡አደፍርስ（1962）፡እምቧ በሉ ሰዎች（1967）፡ትበልጭ（1958）እና ሰው አለ ብዬ（1960）ናቸው።ዳኛቸው ማህበረሰቡን የሚያስተነትንበት እይታ ሁሌም ፍልስፍናዊ አንጻሮች አሉት። ብርሀኑ ዘርይሁን የተበዘበዙና የተጨቆኑ የማህበረሰብ አባላትን በተለይም ሴቶችን በስተኋላም ገበሬዎቹን የልቦለዶቹ አበይት ጉዳይ አድርጎ ጽፏል።በሶስት ልቦለዶቹ የሴቶች ብዝበዛ የታሪኩ ማእከላዊ አንጓ ነው—ሁለት የእንባ ደብዳቤዎች（1952）ያለርህራሄ ከተበዘበዘች በኋላ አሰቃቂ የሞት ጽዋ ስለምትጎነጭ አንዲት ሴት ይተርካል፤ የበደል ፍጻሜ（1957） እና አማኑኤል ደርሶ መልስ （1957）በዚሁ ጽንፍ ያሉ ሌሎች ልብወለዶች ናቸው።ሌላው ቀደምት የብርሀኑ ልብወለድ ድል ከሞት በኋላ（1955）የደቡብ አፍሪካ ጥቁሮች በአፓርታይድ ላይ ድል ሲቀዳጁ የሚያሳይ ትንቢት ነበር። ብርሀኑ ልዩ ክነቱ የሆነውን ታሪካዊ ልብወለዶችንም በብዛት ጽፏል—የቴዎድሮስ እንባ（1958） የንጉሱ ታሪክ በሀገራችን የታሪክ ጸሀፍት ተቀብቶ ከቆየው ጥላሸት አጽድቶ የጠራ ምስሉን ማሳየት አስችሏል።ጨረቃ ስትወጣም በዛው አመት ታትሟል።የአጫጭር ታሪኮች ስብስብ የሆነው ብር አምባር ሰበረልዎ፡ ኢትዮጲያዊ የጋብቻ ልማዶችን ይዳስሳል።ሌላው ታሪካዊ ልብወለድ ማዕበል（1958）በ1966ቱ የኢትዮጲያ አብዮትና ቀድሞት በመጣው ረሀብ ላይ የተመሰረተ ነው።ደራሲው ሶስት ተውኔቶችንም ጽፏል—ሞረሽ（1972）፥ ጣጠኛው ተዋናይ（1975）እና ባልቻ አባ ነፍሶ（1975）። የመጨረሻው ተውኔት የአድዋ ድል አርበኛ የነበሩትን የደጃዝማች ባልቻ አባ ነፍሶን ጀግንነት ያወድሳል።የብርሀኑ የመጨረሻ የልብወለድ ስራ በ1979 የታተመው የታንጉት ሚስጥር ነው። —AFRICA IN FOCUS：ETHIOPIA | PAULOS MILKIAS | 2011 | PAGES 307-308 የአማርኛ （አለማዊ）ስነጽሁፍ አጭር ታሪክ — ክፍል አራት በአሉ ግርማ ደፋር ብእሩን የደርግ ስርአትን ፖለቲካዊ ህጸጾች ለመንቀስ በሚገባ የተጠቀመ ደራሲ ነው።የበኩር ልብወለድ ድርሰቱ የሆነው ከአድማስ ባሻገር(1962) እረፍት አጥቶ ለውጥ የሚፈልገውን ተራማጅ ወጣት ማህበራዊ ንቃተ ህሊና በአንድ ደረጃ ከፍ ያደረገ ስራ ነው።የሕሊና ደወል（1967）የሚገጥሙትን እንቅፋቶች ተቋቁሞ ስራ ለማግኘት ጥረት ስለሚያደርግ አንድ ተማሪ ህይወት የሚተርክ ነው።በመጽሀፉም በአሉ የጉልበት ስራን ያበረታታል።ይኸው መጽሀፍ ቅጹ ጨምሮ ሀዲስ(1976）በሚል ርእስ እንደገና ታትሟል። ደራሲው የተሰኘው የ1972 ሌላው የደራሲው ልብወለድ የኢትዮጲያን ማርክሳዊ አብዮት ያወድሳል።ሌሎች ሁለት ልብወለዶቹ በሀገሪቱ የነበሩትን የእርስ በእርስ ጦርነት ይዳስሳሉ—የቀይ ኮከብ ጥሪ（1972）እና በጣም ታዋቂው ኦሮማይ（1974）።በተለይ በኦሮማይ ላይ በብቸኝነት ካሞገሰው መንግስቱ ሐይለማርያም በስተቀር ሌሎች የደርግ ባለስልጣኖች ላይ ለመቀለድ ይሞክራል።ይኸው መጽሀፍም የበአሉ መጨረሻና መውደቂያው ሆነ፤ ምክንያቱም ወዲያውኑ ዱካው ጠፋ።ከዚያን ግዜ ጀምሮም እስከአሁን ድረስ በአሉን አይቻለሁ፡ ያለበትንም አውቃለሁ የሚል ጠፋ።አሁን ሁሉም የሚስማማው፡ የቀለደባቸው የደርግ ባለስልጣኖች በሚስጥር አድመው እንዳስገደሉትና እስከዛሬም ድረስ ተለይቶ ባልታወቀ መቃብር እንደቀበሩት ነው።（ነፍስ ይማር！） የከሸፈውን የ1953 መፈንቅለ መንግስት ተከትሎ ብዙ የልብወለድ ደራሲዎች በሀገሪቱ ብቅ፡ብቅ ብለው ነበር፦ይህ ነው የሚባል ስራ ይዘው አልቀረቡም እንጂ።ማነው ኢትዮጲያዊው የተሰኘውን ሙዚቃዊ ተውኔት የደረሰው ታደለ ገብረህይወት፥ ዘመናዊ ስነ ግጥም ላይ አዳዲስ ስልቶችን የሞከረውና ጎን ለጎን አጫጭር ልብወለዶችን የጻፈው አበራ ለማ፥ ጣምራ ጦርን የደረሰው ገበየሁ አየለ እና ጥቂት ግጥሞችን የጻፈው ደበበ ሰይፉ ግን ሊጠቀሱ ይገባቸዋል።ሳህለስላሴ ብርሀነማርያምና ዳኛቸው ወርቁን የመሳሰሉ ደራሲዎች ከሀገሪቱ የሳንሱር መቀስ ለማምለጥ የሚጽፉበትን ቋንቋ ወደ እንግሊዝኛ ለውጠው ነበር። የ66ቱን አብዮት ተከትሎ የአማርኛ የስነጽሁፍ መጽሀፍት በብዛት ይወጡ ነበር።ይሄም የደርግን ከባድ ሳንሱር የሚያሳፍር ብርቱ ጥረት ነበር።የህዝብ መገናኛ ብዙሀን በመንግስት ቁጥጥር ስር ውለው ለፕሮፓጋንዳና ለተራማጅ አስተሳሰቦች ማስተላለፊያነት ብቻ በመዋላቸው እና የመዝናኛ አማራጮች በመጥፋታቸው፡ በሺ የሚቆጠሩ ወጣት አንባብያን ከየጥጉ የሚፈልቁትን የትየለሌ ልብወለዶች በማንበብ ተጠመዱ። መጽሀፍቱም በጣም በረከሰ ዋጋ ለገበያ በመቅረባቸው፡ ማንም ተራ ሰው በቀላሉ እንዲገዛቸው አስችሏል። አብዛኛው የአማርኛ ስነጽሁፍ ለሕብረተሰቡ የተሻለ ህይወት ለማምጣት ከሚል እሳቤ አንጻር፡ የብዙሀን ተጠቃሚነት(utilitarianism) እና ህሊናዊ መነቃቃት（conscientization) ላይ ቢያተኩሩም፡ ለየት ያለ ጉዳይ ይዘው የሚቀርቡም አልጠፉም።ለምሳሌ ይልማ ሐብተየስ የወንጀል ክትትል ታሪኮችን መጻፍ ላይ ያተኩር ነበር።እንደ ማሞ ውድነህ ያሉ ሌሎች ደራሲዎች ደግሞ በአማርኛ ስነጽሁፍ አንባብያን ዘንድ ተወዳጅነት እያተረፉ የመጡላቸውን የስለላ ታሪኮች ከምእራባውያን መጽሀፍት እየተረጎሙ ያቀርቡ ነበር። አማርኛ በትምህርት ቤቶች ውስጥ እንደ ማስተማሪያ ቋንቋነት በማገልገሉ፡ የመማሪያ መጽሀፍትም በዛው በመጻፋቸው፡ ማንም መደበኛ የከተማ ነዋሪ የአማርኛ መጽሀፍትን በቀላሉ እንዲያገኝ ቻለ።ከ1950ዎቹ ጀምሮም ደረጃቸውን የጠበቁ የግዕዝና የአማርኛ መዝገበ ቃላት በብዛት ብቅ ብቅ ማለት ጀመሩ።ከነዚህ መሀከልም የኪዳነወልድ ክፍሌ መጽሀፈ ሰዋሰው ወግስ ወመዝገበ ቃላት ዋነኛ ተጠቃሽ ነው።ሌሎች ሁለት ትላልቅ መዝገበቃላትም የደስታ ተክለወልድ የአማርኛ መዝገበ ቃላት（1962）እና የWolf Leslau English-Amharic Context Dictionary（1970） ናቸው። በመጠን አነስተኛ ለአጠቃቀም ግን የተመቸ ሌላ መዝገበ ቃላት የባሕሩ ዘርጋው፡ ዘርጋው የአማርኛ መዝገበ ቃላት ነው። የአማርኛ ስነጽሁፍ በትውፊታዊ አፈታሪኮችና በምሳሌያዊ አነጋገር መስኮችም እየበለጸገ መጥቷል።በዚህም መስክ ተጠቃሽ ከሆኑት መሀከል የአባቶች ቅርስን በ1938፡ የኢትዮጲያ ባሕል ጥናት ከቡልጋን በ1960፡ ባሕላችንን እንወቅበት በ1961 እንዲሁም ስም ከመቃብር በላይን በ1956 የጻፉት ባላምባራስ ማሕተመስላሴ ወልደመስቀል ዋነኛው ናቸው። ማሕተመስላሴ ከዚህ በተጨማሪ በሌሎች የስነ ጽሁፍ ዘርፎችም ብዙ መጽሀፍትን ጽፈዋል።ከነዚህም መሀከል ስለ ኢትዮጲያ የመሬት ስሪት አስተዳደርና ግብር ጠቅላላ አስተያየት፡ እጹብ ድንቅ（1943）የተሰኘ ልብወለድ፡አማርኛ ቅኔ（1947）፡ የግብርና ጥበብ አንደኛ መጽሀፍ፡ ሰዋሰው ሰማይ（1961）፡አማርኛ ቅኔ ከነመፍቻው（1952）፡እንቅልፍ ለምኔ（1952）፡የኛም አሉን እንወቃቸው（1957）፡ሕልቁ ትውልድ ዘንጉስ ሀይለስላሴ（1965）ይገኙበታል። ማሕተመስላሴ፡ ከነዚህ ስራዎች ሁሉ በተጨማሪ ከምኒልክ ጀምሮ እስከ ሀይለስላሴ ድረስ ያሉትን የቤተመንግስት ሰነዶች ጠቅለል አድርገው የሚዘክሩበትን ዝክረ ነገር የተሰኘ ባለ 980 ገጽ ትልቅ መጽሀፍም ጽፈዋል።

—AFRICA IN FOCUS：ETHIOPIA | PAULOS MILKIAS | 2011 | PAGES 308-310 በመደብራችን ሀሁ መጻህፍት ሁሉንም አይነት መጽሀፍ ያገኛሉ፦ የቆዩ እና አዲስ መንፈሳዊም ሆነ አለማዊ ክላሲክም ሆነ ዘመናዊ የታሪክ፣ የፍልስፍና፣ ልብወለድ፣ የትምህርት፣ የስነልቦና፣ የሃይማኖት፣ ግለታሪክ ወዘተ አስታውሱ! በመደብራችን 10 መጻህፍት ለሚገዛ 1 መጽሀፍ በነጻ እንሰጣለን። #የሀሁ_መጽሐፍት_መደብር

በክፉ ግዜ ሂሳብ የማያወራርድ ፣ አለቃ መሆኑን፣ ሃብታም መሆኑን፣ ስልጣን እንዳለው በየሰበባ ሰበብ የማያስተውሰን ። መቀበል ብቻ ያልተለማመደ ፣ ውለታ የማይዘነጋ ። ሚዛናዊ ይሉኝታ እና አዛኝ ልብ ያለው ። ያለውን የማይረሳ ፣ ሰው የሚወድ ፣ በአቋም እና በመርኹ ልክ ለመኖር የሚታገል የታደለ ነው ❤

እንግዲህ እስከዛሬ አብራችሁኝ ለነበራችሁት ሁሉ ታላቅ የምስራች አለኝ። እነሆ የዘመናችንን ውጣ ውረድ የከተብኩበትን የግጥም ስብስብ መጽሐፍ ይዤ ከች ልል ነው እና ትብብራችሁ፣ ማበረታታታችሁ አይለየኝ። ዝርዝሩን እመለስበታለሁ። አብራችሁኝ የነበራችሁ ሁሉ የምትወዱኝም፣ የምትጠሉኝም፣ በሃሳብ የምትስማሙኝም፣ የማትስማሙኝም አንብባችሁ አስተያየታችሁን እንደምትሰጡኝ ተስፋ አደርጋለሁ። አይዳ (ቃል እና ቀለም) 🎈🎈🎈🎈🎈🎈🎈🎈🎈🎈

መፅሀፍ ተጻፈች ወላሂ ! የፍርድ ቤት ማዘዣ ወጥቶበት ሁሉም የኢትዮጵያ ህዝብ ባነበበው 🤲💙 ሸሙኔ 💙 በተያያዘ ዜና የሸኽ Migbar መፅሀፍም ከተፍ ብሎልናል ። ጉድ ነው ዘንድሮ ። እጃችን ኣድርሶት ከሚያነቡት እንሁን ። እየዳን እንኽድ . . . እንኳን ደስ ኣለን 💙

✒️◍ Man's Search for Meaning ❓❪ Viktor Frankl ❫ ✒️◍ ተርጓሚ — ቴዎድሮስ አጥላው ➢ በሴፕቴምበር 1942 አንድ ወጣት የሥነ አእምሮ ሐኪም ከናዚ ማጎሪያ ካምፕ ወጣ ብሎ ራሱን ቆሞ ያገኛል። በወቅቱ የናዚ አገዛዝ የፈጸመውን ግፍ መጠን ማንም አያውቅም። መጀመሪያ ላይ ወደ ጊዜያዊ ማቆያ ካምፕ እንደገቡ ያሰቡ እስረኞች የሁኔታቸውን ተስፋ ቢስነት በፍጥነት ተገነዘቡ። የግል እቃዎቻቸው ተወስደዋል፣ ጭንቅላታቸው ተላጭቷል፣ እጆቻቸው በተከታታይ ቁጥር ተነቅሰው ስለቀድሞ ህይወታቸው ሁሉም ተጠፋፍተዋል። ወጣቱ የስነ-አእምሮ ሃኪም ምንም እንኳን ተስፋ ቢስነት እና ሰቆቃ ቢኖረውም በመከራው ውስጥ ትርጉም ማግኘት ችሏል። በ'' ለምንን ፍለጋ'' ውስጥ በቪክቶር ፍራንክል የተፃፈው ታሪክ በመጽሐፉ ውስጥ ፍራንክል አንባቢውን በሆሎኮስት ጊዜ አማካኝ እስረኛ ምን ይመስል እንደነበረ ጊዜ ወስዶ የራሱን የህልውና ትንተና ጨምሯል። ፍራንክል በሰው ልጅ ታሪክ ውስጥ ከታዩት እጅግ አሰቃቂ ገጠመኞች ውስጥ እራሱን አገኘ። ቢሆንም፣ ይህ ስለ ልምዶቹ ማስታወሻ ከመጻፍ እና ሎጎቴራፒ የሚባል አዲስ ዓይነት ሕክምናን ከመፍጠር አላገደውም። ህይወት እየተሰቃየች ከሆነ የፍራንክል ሎጎቴራፒ እና የትርጉም ትንተና ሁላችንም የምንፈልገው መድሃኒት ነው። መጽሐፉ በ1947 ከታተመ ጀምሮ ከ10 ሚሊዮን በላይ ቅጂዎች ተሽጦ ከ24 በላይ ቋንቋዎች ተተርጉሟል። 👣 አብዛኞች እስረኞች የሞቱት በጋዝ ምድጃ ውስጥ፣ በምግብ ወይም በመድኃኒት እጦት ሳይሆን በደረሰባቸው የተስፋ መቁረጥ ጉዳት ነው። የአደጋው መንስኤ የወደፊት ሕይወታቸውን ሙሉ ተስፋ በማጣታቸው ነው። "እንዲህ አይነት ህይወት መኖር ትርጉሙ ምንድን ነው?" ብለው እራሳቸውን በተደጋጋሚ ይጠይቃሉ።❓ በሌላ በኩል፣ ፍራንክሌ ከኤ.ስ.ኤ ታጣቂዎች "ለምን እንሞታለን?" ብሎ ራሱን አልጠየቀም። ይልቁንም እራሱን "ለምን መትረፍ? " የሕይወቱን ዓላማ እየመረመረ ነበር። በዚህ ጊዜ ውስጥ፣ ነፃ እንደሚወጣ፣ በሞት ካምፕ ውስጥ የተማረውን የስነ-ልቦና ትምህርት እንዴት ለተማሪዎቹ እንደሚያስተምር ያሰላስላል። የቴራፒ ንግግሮቹን በትክክል ይለማመዳል። ምንም እንኳን አካላዊ ነፃነቱን ባጣ ጊዜም በፅኑ ያምን ነበር፣የህይወቱን ትርጉም እና አላማ የማወቅ እና በእነዚያ ሁኔታዎች ውስጥ ለመፈጸም አመለካከቱን የመምረጥ የአእምሮ ነፃነት ነበረው። አንድ ሰው አካላዊ ነፃነቱን ሊነጥቀው ይችላል ነገር ግን የአዕምሮውን ነፃነት ሊነጠቅ አይችልም። እንዲያውም በዛ ቦታ ላይ ከቡና ቤት ውጭ ቆሞ ከነበረው ታጣቂው የበለጠ ነፃነት እንዳገኘ ያምን ነበር። ሁለተኛው የዓለም ጦርነት አብቅቶ፣ የናዚ ኃይል ጠፋ። በሕይወት ተርፎ ከሞት ካምፕ ተለቀቀ። በእስር ጊዜ ወደ ነጻ አእምሮው የሚመጡትን ሀሳቦቹን ሁሉ አስታወሰና አደራጅቶ የንድፈ ሃሳቡን ሎጎግራፒ ( Logotherapy ) ፅንሰ-ሃሳብ አዘጋጀ። በመጨረሻም “ Man's Search for Meaning ” በሚል ርዕስ መጽሐፍ ጽፏል። ከፍሮይድ እና አድለር ቀጥሎ በጣም አስፈላጊው አስተሳሰብ ሊሆን ችሏል። በዚህ መጽሐፍ ውስጥ “ሁሉም ነገር ከሰው ሊወሰድ ይችላል ነገር ግን የሰው ልጅ ነፃነቶች የመጨረሻ በማንኛውም ሁኔታ ውስጥ የራስን አመለካከት መምረጥ ፣ የራሱን መንገድ መምረጥ ይቻላል” ሲል በዋነኛነት ጠቅሷል። ◍ በሺዎች የሚቆጠሩ ተገዢዎች፣ እገዳዎች፣ ማስገደድ ወይም መገዛት ሊኖረን ይችላል። ግን አእምሮአችን ሁል ጊዜ ነፃ ነው። በሺህ የሚቆጠሩ መሰናክሎች ቢገጥመን አካለ ጎደሎ ብንሆንም ማንም የአዕምሮ ነፃነታችንን ሊነጥቀን አይችልም። የተወለድንበት የሕይወት ዓላማ አለ። ያን በጽኑ ልንመረምረው ይገባል። የሕይወታችን በሮች ሁሉ ቢዘጉም አእምሮአችን ሁል ጊዜ ነፃ ነው። ◍ ይህ መጽሐፍ በማህበራዊ ሕይወታቸው ሙሉ ተስፋ ያጡ ፣የቆረጡ ሰዎች ቢያነቡት እመክራለሁ ። ————————————— ☑️⎨ ቪክቶር ፍራንክል በቪየና በ1905 የተወለደ ሲሆን በቪየና የህክምና ትምህርት ቤት የኒውሮሎጂ እና ሳይኪያትሪ ፕሮፌሰር የነበረ። ሚስቱ፣ አባቱ፣ እናቱ እና ወንድሙ ሁሉም በናዚ ማጎሪያ ካምፖች የሞቱ፣ እሱ እና እህቱ ብቻ በሕይወት የተረፉ፣ ነገር ግን የርህራሄ፣ ታማኝነት፣ የማይደፈር መንፈስ እና በህይወት የመኖር ጥማት የነበረው ድንቅ ሰው ነበር። በመጨረሻም እ.ኤ.አ. በ1997 በቪየና ከዚች አለም አርፏል ። ⎬ - ቴዎድሮስ አጥላው የትርጉም ችሎታን ሳላደንቅ አላልፍም ምስጋና ይገባሀል።🙏

አትቅሩ