МЎЪМИН ГУНОҲКОРЛАРНИНГ ШАФОАТ ТОПИШЛАРИ
Диний тарбия шундай нарсани талаб қиладики, шафоат масаласи ноаниқ қолмоқлиги керак. Сабаби, муқаддас Қуръон китобимиз ҳам бу масалани ноаниқ баён этгандир.
كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾ إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ﴿۳۹﴾ فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ ﴿۴۰﴾ عَنِ الْمُجْرِمِينَ ﴿۴۱﴾ مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ ﴿۴۲﴾ قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ﴿۴۳﴾ وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ﴿۴۴﴾ وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِينَ ﴿۴۵﴾ وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ﴿۴۶﴾ حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ ﴿۴۷﴾ فَمَا تَنْفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِينَ ﴿۴۸﴾
Ҳар бир жон ўзи дунёда қилган яхши ва ёмон амали билан гаровлидир. Фақат ўнг томон эгаларигина жаннатларда бир-бирлари билан савол-жавоб қилурлар жиноятчи кофирлар ҳақида. Улар дўзах аҳлига: “- Сизларни Сақарга нима киритда?” – деганларида, улар айтурлар: “- Бизлар дунёда яшаган пайтимизда намозхонлардан эмас эдик, мискинга Аллоҳ бизга берган бойликдан таом берувчи бўлмадик. Бизлар беҳуда гапларга берилиб кетувчилар билан бирга гапга берилиб кетар ва жазо кунини ёлғонга чиқарар эдик то аниқ нарса (ўлим) келгунича.” Энди шафоат берувчиларнинг шафоати уларга фойда бермас.
(Қуръони карим, муборак “Муддасир” сураси 38-48 оятлар)
Бинобарин, Қиёмат кунида ҳар бир киши ўзи бу дунёда қилган яхшию-ёмон қилмишлари юзасидан масъулиятини зиммасида кўтармоқлиги керак. Бу дунёда қилган хато ва гуноҳлари эвазига сўроқ қилинурлар (тергов қилинурлар). Фақатгина, ким ўнг томон вакилларидан бўлса, улар шафоатга эҳтиёж сезмасдан жаннат манзилларига киритилурлар.
Агар ўнг томон вакиллари дўзахдаги жиноятчилардан бўлсалар, нима учун дўзахга тушиб қолганликлари ҳақида сўроқ қилинадилар. Улар дўзахга киришга асос бўлган бир неча сабабларини айтиб берсалар ҳам, шафоат бергувчиларнинг шафоатлари ҳеч бир фойда бера олмас.
Юқоридаги фикр шундай нарсани билдирадики, ўнг томон вакиллари (жаннатга лойиқлар) ҳақиқатан ҳам ўнг томон асҳобларидан бўлсалар, улар ҳатто шафоат ҳам фойда бермайдиган гуноҳларга қўл урмаган бўлишлари керак эди. Шунда, кичик ва афв этилишига лойиқ бўлган хатолар, гуноҳлар баробарида шафоат бергувчилар шафоатларини бера олурлар.
Юқорида келтирилган оятлар Маккада ва ҳазрати Расули акрам (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам) га пайғамбарлик даражаси берилган – беъсатнинг илк даврларида нозил бўлган ва у пайтларда ҳали намозлар ва закот ҳозирги мустаҳкам шаръий ҳукмлар асосида амалга оширилмаган. Ҳолбуки, бу оятлар намозни адо этмаганларга кимсаларни дўзах аҳлидан деб ҳисоблаган. Шундан маълум бўладики, юқоридаги оятларда намознинг тилга олинишидан мақсад, Худога эътибор ва муҳаббат, жиддий ҳолатдаги ягона Аллоҳга сиғинишга ундов ва ибодатларни ҳам даврига мос равишда имкон қадар жиддийлик билан амалга оширишга; Бошқа масала, камбағал – мискинларга таомларидан улашиш ва муҳтожларга ёрдам қўлини чўзишдан бўйин товлашнинг олдини олиш; Фоний ҳаётнинг ўйинлари ва инсонни фириб берувчи турли зеб-зийнатлари, инсонни охират ҳақида ўйлашдан тўсадиган турли ўйинқароқ амаллардан тийишга бўлган чақириқдир.
Дўзах аҳли намозни тарк этиш, инфоқ (эҳсон) қилишни тарк этиш, дунё лаззатлари ва ўйинларига чуқур кириб кетиш ҳамда охиратда ҳисоб-китобни ёлғон деб билганлиги каби бўлган тўрт салбий хислатлари сабаб дўзахга лойиқ бўлгандир. Юқорида санаб ўтилган тўрт хислат инсонни дин арконларидан узоқлашиши учун муҳим восита бўлади. Чунки, дин – яъни, Аллоҳнинг китоби Қуръон ва маъсум ҳодийларга эргашиш демакдир. Шу икки воситани маҳкам тутган инсонлар ҳеч қачон дунёнинг фириб берувчи ўйинлари ва зеб-зийнатларига боғланиб қолмайдилар, ёмонликдан парҳез қиладилар, тақво либосини киядилар ва шу амаллар ортидан Аллоҳнинг гўзал чеҳрасини кўриш учун илҳақ бўлиб умрларини ўтказадилар.
Ўнг томон асҳоблари шундай кишиларки, улар динда, эътиқодий масалаларда ва Худонинг махлуқотлари учун эзгу йўлда хизмат қиладиган зотлардир.