بانک مقالات مرمت و باستان شناسی

مقاله: کتابخانه بایسنغر میرزا و مسئله تقلید در هنر کتاب آرایی برنارد اوکین The Baysunghur Kutubkhana and Emulation in the Arts of the Book Bernard O’Kane 2024 در این مقاله که اخیرا به چاپ رسیده، پروفسور اوکین به مسئله تقلید در هنر نگارگری پرداخته است. مسئله تقلید در نگارگری تنها منحصر به وام گیری برخی از شخصیت ها یا الهام گرفتن از فضا ها نبوده است. اوکین در این مقاله به چندین نمونه اشاره کرده، که مسئله تقلید در بعضی از آنها فراتر از الهام گرفتن بوده به صورتی که آنها را می توان یک کپی برداری تمام عیار معرفی کرد. با این حال در برخی از این کپی برداری ها، به تفاوت سبک پردازی در هر مکتب توجه شده که شایان توجه است. @qabnevesht

مقاله: نقش بابر در رونق یافتن هنر و معماری نویسندگان: ژاله غزل ایاق؛ احمد فولادیان؛ علیرضا عبداللهی خوشمردان هندوستان سرزمینی است که بیش از سیصد سال (933-1274ه.ق) تحت حکومت پادشاهان مسلمان و پارسی‌گوی مغول بوده است. بابر سرسلسلۀ مغولان هند با برنامه‌‌ریزی و بهره‌‌گیری از جنبه‌‌های فرهنگی و هنری در پیشبرد اهداف و حفظ پایه‌‌های حکومت خود و جانشینانش، از آن استفاده کرد. حمایت بابر از هنرمندان، از دلایل مهاجرت هنرمندان بوده که در رشد هنر و معماری در این دوره تأثیرگذار بوده است. هدف مقالۀ حاضر، تبیین نقش بابر در رونق هنر و معماری و دستاوردهای او در دورۀ حکومتش به‌عنوان بنیان‌گذار حکومت مغولان هند است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بابر به‌عنوان بنیان‌گذار سلسلۀ مغولان هند، با هنرهای نقاشی، خوشنویسی و معماری آشنایی داشته است. براین‌اساس سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که بابر چه نقشی در رونق و شکوفایی فرهنگی در عرصۀ هنر و معماری داشته است. پژوهش پیشِ‌رو به شیوۀ نظری و تاریخی و با استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای تدوین شده است و می‌‌کوشد تا به بررسی نقش و عملکرد بابر در رشد هنر و معماری و دستاوردهای هنری او بپردازد. مشخصات مقاله: غزل ایاق, ژاله, فولادیان, احمد, عبداللهی خوشمردان, علیرضا. نقش بابر در رونق یافتن هنر و معماری. مطالعات شبه قاره, 1403; 16(46): 173-188. https://jsr.usb.ac.ir/article_6974_46062e57b0ce672b5b1dd2beebe64542.pdf @restorationarcheology

مقاله: معرفی ساختار آب‌رسانی و چرخۀ آب در کاخ عالی قاپوی اصفهان نویسندگان: الهه روح الهی روح الهی؛ علی شجاعی اصفهانی؛ سعید قاسمی نژاد عمارت عالی ­قاپوی اصفهان از جمله بناهای فاخر ساخته‌شده در دورۀ صفوی (907- 1135 ﻫ.ق.) اگر نه به عنوان شاخص ­ترین بنا که از مشهورترین آن­ها به شمار می­ آید. عمارت کاخ از نمادهای معماری این دوران هرچند مورد توجه متخصصین حوزه های مختلف مرمت، معماری و تاریخ هنر واقع‌شده، اما بررسی­ ها و پژوهش­ های باستان­ شناختی پیرامون این بنای شاخص مغفول باقی مانده است. در این میان سیستم آب‌رسانی کاخ و انتقال آب به طبقات بالا از زمان ساخت تاکنون در شمار جنبه­ های قابل توجهی بوده که عدم مطالعۀ آن بستر را برای طرح فرضیات غیر واقعی مهیا ساخته است. نویسندگان مقاله با استفاده از منابع مکتوب، وارسی و مستندنگاری بقایای ساختار آب‌رسانی کاخ عالی­ قاپو، تلاش دارند تا بخش­ها، اجزا و چگونگی عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهند. ثبت و ضبط شواهد باقی‌مانده و مطالعه منابع دست اول در کنار داده­ های به دست آمده از مرمت­ های صورت گرفته­­ نشان داد، شناخت بالای سازندگان از علم مکانیک زمینۀ ایجاد نظامی کارآمد و هماهنگ در آب‌رسانی کاخ و انتقال آب به طبقات فوقانی را میسر نموده بود. نظامی برگرفته از ماشین­ های ساخته‌شده در قرون پیش از روی کار آمدن حکومت صفوی که با الگو قرار دادن آن موجبات انتقال آب در کاخ مهیا شده بود. بدین ترتیب مطالعۀ صورت گرفته نه تنها منجر به شناسایی تأسیسات آب‌رسانی کاخ عالی­ قاپو و فهم چگونگی چرخه و انتقال آب در بخش­ های مختلف ساختمان شد که زمینه را برای شناخت موضوع در ساختمان­ های مشابه نیز فراهم می ­آورد. مشخصات مقاله: روح الهی, الهه روح الهی, شجاعی اصفهانی, علی, قاسمی نژاد, سعید. معرفی ساختار آب‌رسانی و چرخۀ آب در کاخ عالی قاپوی اصفهان. مطالعات باستان شناسی, 1403; 16(1): 207-230. https://jarcs.ut.ac.ir/article_97145_07fdd47362809d82ca1a5591e6a6793d.pdf @restorationarcheology

‍ مقاله: بررسی وجوه تشابهات بین‌فرهنگی ایران و مصر بر مبنای مطالعات سفالینه‌های زرین‌فام قرون میانی اسلامی نویسندگان: مهلا نجاریان طوسی؛ حسن هاشمی زرج آباد با گسترش اسلام در قرون میانی و قرارگیری ایران در موقعیت خاص جغرافیایی، ارتباطات فرامنطقه‌ای ایران و دیگر کشورها از جمله مصر از طریق راه‌های تجاری، زمینی و دریایی گسترش یافت که علاوه‌بر تجارت، باعث مهاجرت بسیاری از افراد به ایران و بالعکس شد و به برقراری و تعاملات فرهنگی بین‌منطقه‌ای دامن زد. سفال یکی از مهم‌ترین و فراوان‌ترین داده‌های مادی در باستان‌شناسی است؛ از انواع مهم سفالینه‌های تولیدی در قرون میانۀ اسلامی، سفال زرین‌فام است. این‌گونه از سفال به علت تجملی‌بودن و به‌کارگیری نقوش فراوان در تزئیناتش غالباً موردتوجه مردم قرار دارد و از کالاهای مبادلاتی است؛ بنابراین، با مطالعات شمایل‌نگاری آن می‌توان به میزان تعاملات فرهنگی دو منطقه پی برد. این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اطلاعات موزه‌های جهان انجام شده است، در پی پاسخ به این پرسش است که چه تشابهاتی بین سفال‌های زرین‌فام مصر و ایران وجود دارد و چطور می‌توان تبادلات سیاسی - فرهنگی مصر و ایران را توجیه کرد؟ نتایج حاصل نشانگر آن است که بسیاری از نقوش سفالینه‌های زرین‌فام مصر و ایران مشابه هم هستند و بخشی نیز مشترک است که بر پایةۀ دو عامل انجام شده است: 1- تجارت 2- مهاجرت سفالگران به ایران. درواقع تولید سفال زرین‌فام در ابتدا به‌عنوان یک کالای فاخر، تحت‌تأثیر عوامل سیاسی و متکی به حاکمیت بوده است و به‌مرور مورداستفادۀ اقشار متوسط جامعه قرار گرفته و فراوانی نسبی بالایی دارد؛ بنابراین فراوانی این سفال در یک منطقه بیانگر قدرت تجاری و رونق اقتصادی یک حکومت است. مشخصات مقاله: نجاریان طوسی, مهلا, هاشمی زرج آباد, حسن. بررسی وجوه تشابهات بین‌فرهنگی ایران و مصر بر مبنای مطالعات سفالینه‌های زرین‌فام قرون میانی اسلامی. هنر و تمدن شرق, 1403; 12(44): 68-79. برای دانلود مستقیم مقاله به پیوند زیر مراجعه کنید: https://www.jaco-sj.com/article_199043_4688fc19882058ac62e6aed0706e33f6.pdf @restorationarcheology

مقاله: ‌نگاره سپنتانگاشت 聖者伝図 یا نبوّت مانوی (3) : تاریخ کلیسای مانوی در نویافته‌ترین ‌نگاره از میراث مانویان در جنوب شرقی چین نویسنده: سونیا میرزایی از سال 2007 میلادی دو مجموعة متنی و تصویری بی‌نظیر از میراث مانویان چین پیدا شده که ویژگی‌هایی جدید از مانویت را به نمایش گذاشته و بر افق پژوهش‌های آن افزوده است. این نویافته‌ها که نشان‌دهندة گام دوم، یعنی جنوبی مانویت در چین است، آکنده از عناصر دین سنتی چین، به‌ویژه نشانه‌هایی از دین بودایی و دائویی است. مانویان در اینجا برای حفظ اتحاد و بقا رخت بومی‌شد‌گی به تن کردند و به اصول اساسی جامة چینی پوشاندند. آن‌ها تدبیر تبلیغی مانی را دنبال کردند؛ یعنی جدوجهد در کیش‌گردانی و به‌کارگیری ابزار گوناگون در انتقال مفاهیم و آموزه‌های دین. همین نگرش سبب‌ساز چنین گسترشی در تاریخ کلیسای مانوی شد. در میان نویافته‌ها، سه نگاره اهمیت کار تبلیغی را نشانه رفته که مانی در مرکز آن است. دو ابریشم‌نگارة نخست در سال 2009 میلادی معرفی شد. اما به‌تازگی پرده‌ای پیدا شده که مایة ژرف‌اندیشی شده است؛ سپنتانگاشت یا نبوّت 3 که هم به مفهوم تاریخ کلیسا پرداخته و هم دربرگیرندة تمثیل‌ها و نشانه‌هایی از زادمُرد است. این نوشتار، قصد دارد نخست نگاهی اجمالی به کار تبلیغی مانوی داشته باشد، آنگاه این پردة نویافته را برای نخستین بار به فارسی معرفی کند و برای شناسایی اجزاء آن، و نیز نمایش شیوة بازنمایی تاریخ کلیسای مانوی، یک بررسی متن ‌ـ ‌تصویرشناسانه انجام دهد. بررسی مقدماتی این پرده نشان داده است که جماعت مانوی در چین که سر در پی گسترش آموزه‌ها داشتند، تاریخ کلیسایی خود را با زیرترین لایه‌های فرهنگی چین و طبقات اجتماعی مختلف گره زده‌اند. مشخصات مقاله: میرزایی, سونیا. ‌نگاره سپنتانگاشت 聖者伝図 یا نبوّت مانوی (3) : تاریخ کلیسای مانوی در نویافته‌ترین ‌نگاره از میراث مانویان در جنوب شرقی چین. مجله مطالعات ایرانی, 1403; 23(45): 389-418.  https://jis.uk.ac.ir/article_4292_ef594ac94474857cb57a8a6aee9f9494.pdf @restorationarcheology

مقاله: تحلیل انطباق‌پذیری اقلیمی و تمهیدات گرمایشی و سرمایشی معماری مادی مجموعۀ نوشیجان نویسندگان: امد حاجیلوئی؛ کاظم ملازاده؛ مرتضی ملکی مطالعۀ انطباق‌پذیری اقلیمی معماری یک بنای باستانی با بهره‌مندی از علوم باستان‌شناسی، معماری، جغرافیا، اقلیم‌شناسی کاربردی و دیرین‌اقلیم‌شناسی امکان‌پذیر است. انجام چنین مطالعاتی در ارتباط با مجموعۀ مذهبی نوشیجان در دشت ملایر متعلق به دورۀ ماد، اطلاعات نوینی به گسترۀ دانسته‌هایمان از معماری دورۀ مذکور می‌افزاید. پژوهش حاضر به‌دنبال ارزیابی سه پرسش اصلی است: 1) مؤلفه‌های کالبدی معماری مجموعۀ نوشیجان به‌منظور انطباق‌پذیری آن با شرایط اقلیمی چه بوده است؟ 2) میزان اثربخشی این مؤلفه‌ها در راستای موضوع مذکور در چه حد بوده است؟ و 3) تمهیدات گرمایشی یا سرمایشی غیرکالبدی مجموعه چه بوده است؟ اطلاعات لازم به روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی و تحلیل‌های چهار نرم‌افزار اتوکد، کلایمت کنسالتنت، اکوتکت و دیزاین‌بیلدر در حوزۀ انرژی و معماری گردآوری و به روش توصیفی-تحلیلی پردازش شده است. مؤلفه‌های کالبدی معماری مجموعه شامل جهت‌گیری آن به‌سمت جنوب با کشیدگی شرقی-غربی، تراکم و ارتفاع زیاد بناها و ایجاد معابر و حیاط‌ها با عرض کم، استفاده از خشت در ساخت دیوارها و ایجاد پوشش مسطح تیرپوش، تعبیۀ یک درگاه ورودی برای اغلب بناها، پنجره‌های جانبی در دیوارهای شرقی و جنوبی و هواکش‌ها، ساخت پیشخوان در ورودی اغلب بناها و دو اجاق مکشوف در اتاق نگهبانی قلعه است. این مؤلفه‌ها در استفاده از حرارت تابشی خورشید و کاهش تأثیرگذاری بادهای نامطلوب در جهت گرمایش ساکنان در تمامی ساعات از اواسط اردیبهشت تا اواسط شهریور و برخی ساعات روزهای دیگر سال و رفع نیاز سرمایشی آنان در تمامی روزهای گرم سال مؤثر است؛ اما به‌کارگیری این راهکارها در اغلب ساعات از اواسط مهر تا اواسط اردیبهشت (درمجموع 3153 ساعت) کافی نبوده و به تولید گرما نیاز بوده است. به احتمال، ساکنان از تمهیدات گرمایشی غیرکالبدی مشابه منقل‌های آتش مکشوف از کاخ‌های امپراتوری آشور استفاده می‌کرده‌اند. درنهایت، انطباق‌پذیری اقلیمی مجموعه با دشت ملایر و اتخاذ تمهیدات گرمایشی و سرمایشی مناسب در آن باعث تأمین آسایش حرارتی ساکنان می‌شده است.   مشخصات مقاله: حاجیلوئی, حامد, ملازاده, کاظم, ملکی, مرتضی. تحلیل انطباق‌پذیری اقلیمی و تمهیدات گرمایشی و سرمایشی معماری مادی مجموعۀ نوشیجان. پژوهش های باستان شناسی ایران, 1403; 14(40): 93-120. @restorationarcheology https://nbsh.basu.ac.ir/article_5190_19f85ad207b35b2578d3339b83ea0dd9.pdf

مقاله: تحلیل انطباق‌پذیری اقلیمی و تمهیدات گرمایشی و سرمایشی معماری مادی مجموعۀ نوشیجان نویسندگان: امد حاجیلوئی؛ کاظم ملازاده؛ مرتضی ملکی مطالعۀ انطباق‌پذیری اقلیمی معماری یک بنای باستانی با بهره‌مندی از علوم باستان‌شناسی، معماری، جغرافیا، اقلیم‌شناسی کاربردی و دیرین‌اقلیم‌شناسی امکان‌پذیر است. انجام چنین مطالعاتی در ارتباط با مجموعۀ مذهبی نوشیجان در دشت ملایر متعلق به دورۀ ماد، اطلاعات نوینی به گسترۀ دانسته‌هایمان از معماری دورۀ مذکور می‌افزاید. پژوهش حاضر به‌دنبال ارزیابی سه پرسش اصلی است: 1) مؤلفه‌های کالبدی معماری مجموعۀ نوشیجان به‌منظور انطباق‌پذیری آن با شرایط اقلیمی چه بوده است؟ 2) میزان اثربخشی این مؤلفه‌ها در راستای موضوع مذکور در چه حد بوده است؟ و 3) تمهیدات گرمایشی یا سرمایشی غیرکالبدی مجموعه چه بوده است؟ اطلاعات لازم به روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی و تحلیل‌های چهار نرم‌افزار اتوکد، کلایمت کنسالتنت، اکوتکت و دیزاین‌بیلدر در حوزۀ انرژی و معماری گردآوری و به روش توصیفی-تحلیلی پردازش شده است. مؤلفه‌های کالبدی معماری مجموعه شامل جهت‌گیری آن به‌سمت جنوب با کشیدگی شرقی-غربی، تراکم و ارتفاع زیاد بناها و ایجاد معابر و حیاط‌ها با عرض کم، استفاده از خشت در ساخت دیوارها و ایجاد پوشش مسطح تیرپوش، تعبیۀ یک درگاه ورودی برای اغلب بناها، پنجره‌های جانبی در دیوارهای شرقی و جنوبی و هواکش‌ها، ساخت پیشخوان در ورودی اغلب بناها و دو اجاق مکشوف در اتاق نگهبانی قلعه است. این مؤلفه‌ها در استفاده از حرارت تابشی خورشید و کاهش تأثیرگذاری بادهای نامطلوب در جهت گرمایش ساکنان در تمامی ساعات از اواسط اردیبهشت تا اواسط شهریور و برخی ساعات روزهای دیگر سال و رفع نیاز سرمایشی آنان در تمامی روزهای گرم سال مؤثر است؛ اما به‌کارگیری این راهکارها در اغلب ساعات از اواسط مهر تا اواسط اردیبهشت (درمجموع 3153 ساعت) کافی نبوده و به تولید گرما نیاز بوده است. به احتمال، ساکنان از تمهیدات گرمایشی غیرکالبدی مشابه منقل‌های آتش مکشوف از کاخ‌های امپراتوری آشور استفاده می‌کرده‌اند. درنهایت، انطباق‌پذیری اقلیمی مجموعه با دشت ملایر و اتخاذ تمهیدات گرمایشی و سرمایشی مناسب در آن باعث تأمین آسایش حرارتی ساکنان می‌شده است.   مشخصات مقاله: حاجیلوئی, حامد, ملازاده, کاظم, ملکی, مرتضی. تحلیل انطباق‌پذیری اقلیمی و تمهیدات گرمایشی و سرمایشی معماری مادی مجموعۀ نوشیجان. پژوهش های باستان شناسی ایران, 1403; 14(40): 93-120. @restorationarcheology https://nbsh.basu.ac.ir/article_5190_19f85ad207b35b2578d3339b83ea0dd9.pdf

مقاله: گاهنگاری نسبی محوطۀ شمس تبریزی خوی براساس مجموعۀ سفالی به‌دست آمده از کاوش باستان‌شناسی نویسندگان: افراسیاب گراوند  ، اردشیر جوانمردزاده  ، سیدمهدی حسینی‌نیا  ، فاطمه ملک‌پور   شهرستان خوی به‌عنوان یکی از حوزه‌های باستان‌شناسی ایران، از مهم‌ترین کانون‌های حضور جوامع انسانی بوده است که فرآیند شکل‌گیری جوامع باستانی از ادوار پیش‌ازتاریخی تا دوران تاریخی و اسلامی در آن کاملاً مشهود و قابل کنکاش است. یکی از محوطه‌های شاخص این شهرستان، محوطۀ شمس تبریزی است که در شمال‌غربی شهر خوی درمیان محلۀ ربط و محلۀ امامزاده قرار دارد و در جبهۀ جنوبی آن، بنای یادبودی موسوم به «منارۀ شمس تبریزی» قرار گرفته است. این محوطه در سال 13۹۷ه‍.ش. با هدف بررسی لایه‌ها و نهشته‌های باستان‌شناختی و آگاهی از وجود دوره‌های فرهنگی با ایجاد سه گمانه در قسمت‌های شمالی و شرقی مورد کاوش باستان‌شناختی قرار گرفت. این پژوهش نتیجۀ مطالعۀ داده‌های سفالین محوطۀ مذکور است. بر این‌اساس، پرسش اصلی این پژوهش بدین‌صورت مطرح می‌شود؛ با توجه به تنوع گونه‌های سفالی و تطبیق آن‌ها با محوطه‌های دیگر، گاهنگاری محوطه دربر گیرندۀ چه دوره‌های فرهنگی است؟ یافته‌های این پژوهش، سفال‌های این محوطه را در دو گروه عمده سفال‌های لعاب‌دار (سفال‌های تک‌رنگ، چند‌رنگ، نقاشی روی لعاب، نقاشی زیرلعاب، اسگرافیاتو) و بی‌لعاب (سفال‌های قالب‌زده و معمولی) دسته‌بندی می‌کند که براساس گونه‌شناسی سفالینه‌ها و تطبیق آن‌ها با محوطه‌های دیگر باید گفت محوطۀ شمس تبریزی خوی استقرارگاهی متعلق به قرون میانی تا متأخر اسلامی است. اوج شکوفایی این محوطه مربوط به سد‌ه‌های میانۀ اسلامی بوده است و هم‌چنین باید خاطرنشان نمود که گونه‌های شاخص سفالی، هم‌سانی‌های نزدیکی را با دیگر مراکز در شمال‌غرب و غرب نشان می‌دهد که این موضوع، نشان از وجود شبکۀ ارتباطی و فرهنگی گسترده در منطقه بوده است و متون تاریخی و سفرنامه‌ها این نتیجه‌گیری را تقویت می‌کند.   مشخصات مقاله: گراوند افراسیاب، جوانمردزاده اردشیر، حسینی‌نیا سیدمهدی، ملک‌پور فاطمه. گاهنگاری نسبی محوطۀ شمس تبریزی خوی براساس مجموعۀ سفالی به‌دست آمده از کاوش باستان‌شناسی مطالعات باستان‌شناسی پارسه ۱۴۰۳; ۸ (۲۷) :۲۸۸-۲۵۹. @restorationrlarcheology https://journal.richt.ir/mbp/article-1-573-fa.pdf

‍ مقاله: بررسی و مطالعۀ چهارطاقی نویافتۀ موسوم به آتشکدۀ فردقان در استان مرکزی نویسندگان: محسن کریمی؛ بهروز افخمی؛ کریم حاجی زاده باستانی روستای تاریخی فردقان در شمال‌غرب شهرستان فراهان، در استان مرکزی قرار دارد. در این روستای تاریخی بقایای معماری یک قلعۀ عظیم و یک بنای چهارطاقی وجود دارد. برخی از متون به بعضی از رویدادهای تاریخی مرتبط با این اثر تاریخی پرداخته‌اند. در این منابع به قلعه و آتشکدۀ فردقان، انتقال درب مطّلای آتشکده به کعبه در زمان «حجاج بن یوسف»، تصرف و تخریب آن توسط حاکم قم در سال 288 ه‍.ق. و... در این قلعه اشاره شده است. این پژوهش برمبنای مطالعۀ متون تاریخی و انجام کاوش باستان‌شناختی در قالب یک فصل گمانه‌زنی و یک فصل کاوش صورت پذیرفته است. در این پژوهش سعی‌شده است با بررسی و مطالعۀ متون تاریخی و بقایای معماری در بستر داده‌های باستان‌شناسی مشخص گردد که آیا بقایای بنای به‌دست آمده از کاوش‌های اخیر فردقان همان آتشکدۀ‌ دورۀ ساسانی است که در منابع تاریخی بدان اشاره شده است یا خیر؟ طی پژوهش‌های میدانی صورت‌گرفته توسط نگارندۀ اول، ضمن تعیین عرصه و پیشنهاد حریم بنای چهارطاقی و قلعه، بنای اصلی (چهارطاقی) نیز پی‌گردی و کاوش شده است. داده‌های معماری بیانگر وجود یک بنای چهارطاقی مربع به ضلع 17متر با ستون‌های آجری چهار ترک است که تاکنون دو ستون نیمۀ جنوبی آن به‌دست آمده است. چهارطاقی به‌دست آمده دارای دالان طواف با جداره‌هایی سنگی به ضخامت 5/1متر است که از داخل دارای اندود گچ می‌باشد. بنا دارای یک درگاه ورودی در مرکز اضلاع شرقی و غربی و سه درگاه ورودی در ضلع جنوب است؛ دیوار ضلع شمالی بنا درحال حاضر در زیر بافت خشتی مربوط به دورۀ قاجار مدفون است. بررسی تطبیقی متون تاریخی و پژوهش‌های میدانی صورت‌گرفته بیانگر آن است که این بنا همان آتشکده‌ای است که در این منابع به آن اشاره شده است. در ادامۀ تحقیقات فوق، کاوش کامل بنا و مشخص‌شدن بافت کلی ساختمان بنا و نیز داده‌های بیشتر باستان‌شناختی، مطالعات تکمیلی گونه‌شناختی این بنا را با دیگر چهار طاقی‌های دورۀ ساسانی، مشخص می‌کند.  مشخصات مقاله: کریمی, محسن, افخمی, بهروز, حاجی زاده باستانی, کریم. بررسی و مطالعۀ چهارطاقی نویافتۀ موسوم به آتشکدۀ فردقان در استان مرکزی. پژوهش های باستان شناسی ایران, 1403; 14(40): 225-205. @restorationarcheology

دوستان عزیز، گویا بعضی از پست ها از طریق لینک درج شده در انتهای پست قابل دانلود نبوده و به صفحه غیر مرتبط ارجاع داده می شود، برای دانلود مقالات صرفا با ضربه بر روی پست و دانلود از طریق لاین بار بالای پست(مطابق عکس) اقدام کنید. سپاس