روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی

‍ 📕اطلس تاریخی ایران ✍ باستانی پاریزی و جمعی از نویسندگان کتاب اطلس تاریخی ایران بر اساس پیش گفتار موجود در کتاب به قلم استاد سید حسین نصر به عنوان اولین اطلسی است که تا آن تاریخ (1350 ه.ش)، در رابطه با تاریخ ایران تدوین شده است و ایشان این کتاب را تنها پیش در آمدی در راه تهیه اطلس های کاملتر بعدی معرفی کرده اند. در تدوین این اطلس به علت گسترش و تنوع موضوعات آن متخصصان چند رشته از جمله تاریخ ایران باستان ، تاریخ اسلام ، جغرافیا ، باستان شناسی و زبان شناسی با یکدیگر به همکاری پرداخته اند. همچنین در پیشگفتار کتاب به این نکته اشاره شده است که این اطلس تاریخی صرفا جنبه علمی دارد و نمی توان از لحاظ سیاسی به خصوص در مورد مرزهای تعیین شده بدان استناد جست. مندرجات کتاب شامل بخشهای ذیل می باشد: بخش اول: پیش گفتاری از استاد سید حسین نصر بخش دوم: نگاهی به تاریخ ایران به قلم استاد ذبیح الله صفا بخش سوم: شامل 26 نقشه است که در ابتدای هر نقشه توصیف و توضیحی در رابطه با متصرفات همان دورة تاریخی نیز وجود دارد. • نقشه شماره 1 تا نقشه شماره 3 کتاب شامل محدودة ایران پیش از نیمة هزارة پنجم پیش از میلاد ، تمدن سفال نخودی رنگ و ایران درهزارة سوم و دوم پیش از میلاد می باشد. • نقشه شماره 4 تا نقشه شماره 24 متصرفات ایران از دوران مادها تا دوران قاجاریه را در بر می گیرد . در نقشة " ایران در دوره قاجاریه " همچنین علاوه بر توضیحات تاریخی به جنگهای بین ایران و روسیه تزاری و دیگر حوادث تاریخی که منجر به جدا شدن مناطقی از خاک ایران گشته ،اشاره شده است که شامل موارد ذیل می باشد : مناطقی که به موجب پیمان گلستان (در ذیقعده 1228 ، اکتبر 1813 م) از ایران جداشدند. مناطقی که به موجب پیمان ترکمنچای (در 5 شعبان 1243 ه.ق ، فوریه 1828 م) از ایران جدا شدند. مناطقی که به موجب قرارداد ( 29 محرم 1299 ه.ق ، 9 دسامبر 1881 م ) به تصرف روسها در آمد. مناطق تحت نفوذ ایران در دوره پادشاهی فتحعلیشاه مناطقی که به موجب عهدنامة پاریس در ( 1273 ه.ق ، 1875 م ) از ایران جدا شد. مناطقی که به موجب حکمیت گلد اسمیت ( 1288 ه.ق ، 1871 م ) و قرارداد( 8 ربیع الاول 1323 ه.ق، 1905 م) از ایران جدا شد. خط سیر پیشروی تدریجی روسهادر سرزمین شمال شرقی ایران خط سیر پیشروی قوای انگلیس در جنگ ( 1273 ه.ق ، 1857 م) محل تمرکز قوای انگلیس در جنگ ( 1973- 1857) محل تمرکز قوای ایران در جنگ ( 1973- 1857) و همچنین محل میدانهای جنگ بین قوای ایران و انگلیس • نقشه شماره 1/25 : نقشه ایران در دوره پهلوی • نقشه شماره 2/25 : سازمان نقشه برداری • نقشه شماره 1/26 : نقشه توزیع جمعیت ایران که بر اساس سرشماری عمومی مرکز آمار ایران در آبان 1345 ه.ش تهیه شده است . • نقشه شماره 2/26 : نقشه طبیعی ایران ( سازمان نقشه برداری) • بخش آخر : شامل فهرست اعلام تاریخی و جغرافیایی می باشد. 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 https://t.me/joinchat/AAAAAFf7mZ421tnj8z4ifg

پژوهش‌های باستان‌شناسی گیلان به روایت فعالیت‌های استاد محسن مقدم محسن مقدم در سال 1279 خورشیدی و در اواخر دوره قاجار در تهران دیده به جهان گشود. ، در سال 1291 خورشیدی برای ادامه تحصیل به سوئیس رفت. با شروع جنگ جهانی در سال 1295 خورشیدی به ایران بازگشت و در محضر کمال‌الملک در دارالفنون نقاشی آموخت. محسن مقدم در سال 1328 در دانشگاه تهران استخدام و به تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و گروه باستان‌شناسی پرداخت و در سال 1339 به عنوان سرپرست پژوهش‌های باستان‌شناسی دیلمان انتخاب شد. طراحی لباس اساتید و فارغ‌التحصیلان و آرم دانشگاه تهران نیز از اقدامات ایشان بود. مقدم با همتی مثال زدنی آثار باستانی را از بازارهای عتیقه جمع‌آوری و در حد توان خود از انتقال آن به خارج از کشور جلوگیری می‌کرد و موزه مقدم دانشگاه تهران امروزه محل نمایش آثاری است که ایشان با هزینه شخصی تهیه کرده بود.

روستاییان به عنوان بخشی قابل توجه از جمعیت کشور علاوه بر نقش مهم خود در تولید و اقتصاد، نشان داده اند که یکی از مهم ترین اقشار تاثیرگذار در بزنگاه های انتخاب و تعیین سرنوشت سیاسی کشور هستند. اکنون پرسش این است که دولت جدید پس از استقرار کامل چه سیاست ها و برنامه ای برای توسعه همه جانبه روستاها خواهد داشت و سرنوشت روستاها چگونه خواهد بود؟؟ فعالان و کسانی که در عرصه های مختلف اجتماعی و اقتصادی و... صاحب ایده بودند و برای آینده ایران احساس خطر می کردند و مردم را به شرکت در انتخابات و انتخاب نامزد مورد توجه خود ترغیب کردند تا چه میزان پیگیر مطالبات روستا و روستاییان خواهند بود و به قول خود برای آینده کشور نگران خواهند بود؟ به هر حال روشن است هر توسعه و پیشرفتی که روستاها را مدنظر داشته باشد، راهگشا و ارزشمند خواهد بود و برعکس بی توجهی به این سرمایه و ظرفیت عظیم ملی هم فرصت ها را زایل خواهد کرد و هم مسیر توسعه کشور را به کژ راهه خواهد کشاند.

ابلاغ ثبت ملی ۴ روستا و ۳ شهر صنایع دستی معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور، ثبت ملی چهار روستا و سه شهر صنایع دستی را ابلاغ کرد. به گزارش خبرگزاری مهر، جلسه شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع دستی به ریاست مریم جلالی معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور در سالن فجر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شد. پرونده هفت شهر و روستای صنایع دستی از چهار استان کشور برای ثبت ملی با توجه به معیارها و استانداردهای این نوع ثبت نظیر رشد تولید، تعداد کارگاه‌ها و استادان فعال در رشته مورد نظر و همچنین امکانات توسعه، آموزش و ترویج آن، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این نشست نیز پس از بررسی و اعلام نظر اعضای شورای راهبردی، جمع بندی و اعتبار سنجی توسط دستگاه‌های عضو نظیر وزارت کشور، معاونت توسعه روستایی سازمان برنانه و بودجه و کارشناسان، مسئولان استانی، به شرح زیر برای ثبت ملی اعلام شد: - «بفروئیه» در استان یزد به‌عنوان شهر ملی موتابی - «ممقان» به‌عنوان شهر ملی ممقان‌دوزی - «کوزه‌کنان» در شهرستان شبستر به‌عنوان روستای ملی سفالگری سنتی - «نجف تراکمه» در استان آذربایجان شرقی به‌عنوان روستای ورنی‌بافی - «گلستانک» در استان البرز به‌عنوان روستای ملی سفال و سرامیک - «خور» در استان خراسان جنوبی به‌عنوان روستای ملی تراش عقیق - «شاهدیه» در استان یزد به صورت مشروط به عنوان شهر ملی نساجی

✅سخنانی از استاد جواد صفی نژاد درباره جنبه های تمدنی در روستا رسول جعفریان درسی تحت عنوان “جامعه شناسی روستایی” وجود دارد که بخش هایی از آن مربوط به جنبه های تمدنی در روستاهاست: در هر نقطه ای تجربه های عالمانه جالبی وجود دارد که غالبا از بین رفته یا در حال از بین رفتن است و تنها بخش اندکی از آنها حفظ شده است. نمونه آن کارهای ثبت وقت و زمان است که پیش از ساعت در میان روستائیان معمول بوده است. برای مثال واحد “حمد” یکی از نمونه های جالب است. سه حمد یا پنج حمد برای وقتی است که مردی را که به او اطمینان داشته اند می گذاشتند تا سه یا پنج یا بیشتر حمد را با آرامش بخواند و این زمان برای گرفتن آب و بستن آن روی زمین یک نفر بوده است. یا مثلا اگر کسی می خواست آب قرضی بگیرد، از واحد “چپق” استفاده می شد. مثلا روستایی به دیگری می گفت: آیا می شود دو چپق آب به من قرض دهی؟ او می پذیرفت و آب باز می شد. آنها می نشستند و دو چپق می کشیدند. در این باره کارهای دیگری هم انجام شده که بسیار جالب است و نمونه آن کاری است که سالها پیش صنعتی زاده انجام داد. بخشی از این تمدن روستایی مسائل حقوقی آن است. این مثال را البته به طور کلی می گفتند که وقتی در باره عشائر کهکیلویه کار می کردم فکر می کردم چرا اینها با هم درگیر نمی شوند. دیدم آنها که سادات زیادی در بینشان هست، سادات را بین عشایر اسکان می دادند. از آنجا که حرکت آنها را داشتند به خاطر این که حرمت اینها را زیر پا نگذارند، به عشائر دیگر یورش نمی آوردند. حالا که نقشه کامل محل سکونت عشائر را ملاحظه می کنم، همه جا رد پای این سادات را می بینم که دقیقا بین عشایر اسکان داده شده اند. همچنین از «خارخانه» های سیستان یاد می کنیم که نوعی کولر آبی بوده است. مردم خارها را روی هم گذاشته، فشرده کرده و در مسیر باد قرار می دادند. سپس روی خارها آب ریخته و وقتی باد می آمد (بادهای صد و بیست روزه سیستان که معروفند که چند بار مرحوم باستانی در باره آنها در اتاقش برایم توضیح داده بود) داخل آن به قدری خنک بود که گاه بیست درجه با هوای بیرون فرق داشت. در واقع وقتی آب روی خارها می پاشیدند هم جلوی خاک را می گرفت و هم هوا را خنک می کرد. ایتالیایی ها این روش را اقتباس کردند در ایتالیا برای نخستین بار کولر آبی را درست کردند. به عقیده ایشان اصل آن از همین خارخانه های سیستان بوده است. من در کتاب جامعه شناسی روستایی از آبیاری کوزه ای هم یاد کرده ام. زمین را می کندند، کوزه ای سفالین درون زمین می گذاشتند در حالی که سر آن بیرون بود. آب در کوزه می ریختند. آنگاه تخم هندوانه را بیرون کوزه و چسبیده به آن می گذاشتند. آب که از سفال به بیرون نشت می کرد، تخم هندوانه رشد داده می شد. غالبا ده گل می داد که دو تا را نگاه می داشتند که هندوانه می شد و گاه هندوانه هایی تا بیست کیلو از آن در می آمد. این آبیاری کوزه ای بود. وقتی هندوانه زیاد می شد آنها را در بشکه های دویست کیلویی می ریختند. بشکه ها را سوراخ کرده مردی با کفشهای چوبی داخل شده آن را له می کرد. آب خارج می شد و تخم هندوانه می ماند که این هم در وقت های تفریح روستائیان استفاده می شد. در واقع نخستین بار تخمه هایی که حالا به ژاپنی مشهور است جابانی بود که روستایی نزدیک دماوند است. زمانی تیغ هایی که گاه تا یک متر در کویر می روید می دیدیم. این فکر برای ما مطرح بود که اینها از کجا آب بدست می آورند! یک بار زیر آن را کندیم در یازده متری به آب رسیدیم. وقتی به مرحوم گنجی گفتم، ایشان گفت: یک بار ما تا 65 متری آن به آب رسیدیم. یعنی ریشه به سنگ رسیده و دو شعبه شده بود اینها را ادامه دادیم که مجموعا تا 65 متری رسیدیم. جالب است که روستاییان گاه میانه این تیغ را در سر دو شاخه اصلی باز کرده تخم هندوانه را در درون آن می گذاشتند. تیغ به این مهمان آب می رساند و کم کم گل می کرد. دو تا را نگاه می داشتند و از آن هندوانه به عمل می آمد. https://t.me/RURALRESEARCHS

ایران زیباست؛ کویری گم شده در دل آذربایجان منطقه گردشگری و کویر گونه" شوش قوم" در جنوب شهرستان هریس و در فاصله ۸۰ کیلومتری تبریز و ۱۰ کیلومتری هریس واقع شده است. این منطقه گردشگری پدیده ای طبیعی و نادر زمین شناسی بوده که با مساحت بیش از ۶ هکتار به مانند کویری کوچک در دل منطقه زیبا و خوش آب و هوای روستای مقصودلوی از توابع بخش مرکزی هریس قرار گرفته که علاوه بر چشم انداز ویژه و جذابیت خاص گردشگری و تفریحی، خاک آن نیز خاصیت درمانی داشته و سالانه پذیرای میهمانان و گردشگران زیادی از سراسر کشور می باشد. متاسفانه تاکنون به جهت عدم تبلیغات مناسب این قابلیت مهم برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مغفول مانده است که ضرورت دارد مسئولان استانی و شهرستانی به خصوص اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و سایر دستگاههای مرتبط علاوه بر حفظ محیط زیست و طبیعت زیستی و گونه این منطقه در توسعه و معرفی آن به منطقه به عنوان منطقه گردشگری شهرستان هریس تلاش مضاعف نمایند/ایسنا روستاپژوهی، توسعه و ایران شناسی https://t.me/RURALRESEARCHS

‍ ‍ ‍ ‍❇️ زیست شاعرانۀ سهراب سپهری در فضای روستا: نیلوفر بختیاری شعر فارسی از روزگار گذشته تاکنون تحت تأثیر عناصر طبیعی بوده و هست. عناصری که سبب شده شاعر شباهت معشوق خود را در طبیعت بیرون و درون زندگی خود بجوید و صنایع ادبی گوناگون را کشف نماید. شاعری که در باغ‌ها در جوار گل‌ها و درخت‌ها قدم می‌زند و چشم یار را تشبیه به نرگس مست می‌کند و قامت معشوق را سهی و همچون سرو می‌داند و او را سرو روان می‌خواند. البته این عناصر تشبیهی گاه ارتباط مستقیم با طبیعت داشته‌اند و گاه نیز غیر مستقیم و از ساخته‌های دست بشر بوده‌اند. هرچند رفته‌رفته با شکل‌گیری جوامع پیشرفتۀ شهری عناصر غیرطبیعی یا طبیعی تکراری و از روی دست شاعران دیگر، بیش از پیش به عرصۀ شعر وارد می‌شود؛ اما هنوز هم زیباترین اشعار معاصر با طبیعت و عناصر روستایی انس و الفتی داشته‌اند و شاعرانشان تجربۀ سیر و سفری هرچند کوتاه را در این‌گونه فضاها دارند. سهراب سپهری یکی از این‌گونه شاعران است. او برای رسیدن به خلوت سرایش خود «قریه چنار» و کویرهای کاشان را برگزید تا به خلق آثار زیبای خود بپردازد. در مجموعه‌های «شرق اندوه» و «آوار آفتاب» سهراب، این حس آمیختگی با طبیعت پررنگ می‌شود و در آثار بعدی او به تکامل می‌رسد. شعر «صدای پای آب» وی از جمله آثاریست که از منظر و جهان‌بینی شاعر، قدم به قدم ما را به قلب این طبیعت زیبا دعوت می‌کند. در «حجم سبز» - هفتمین مجموعه شعری سهراب- که به نوعی به‌کمال‌رسیده‌ترین اشعار وی را نیز دربر دارد، شعر «در گلستانه» به خوبی زیست شاعرانۀ وی را در فضاهای روستایی کاشان به تصویر می‌کشد. گلستانه روستاییست در دهستان «قهرود» و یکی از مناطق ناب کاشان، که در آنجا بیشترین گل منطقۀ قمصر کاشان کاشته می‌شود و سهراب یکی از جاویدترین مصراع‌هایش را هنگام سیر و سفر در همین مکان سروده است که: « تا شقایق هست‌، زندگی باید كرد... .» قرار بوده طبق خواسته و وصیت سهراب، او را در همین روستا نیز به خاک بسپارند. اما پس از فوت او به دلیل حفظ مزار او از طغیان رود، پیکر سهراب را در صحن «امامزاده سلطان علی» دهستان مشهد اردهال به خاک می‌سپارند. کانال روستاپژوهی https://t.me/RURALRESEARCHS

مقاله «استقرار آموزشی مکتب نیاوران؛ تاریخچه ایجاد نهادهای دولتیِ آموزش مدیریت و اقتصاد بازار آزاد» دکتر یوسف اباذری ، استاد دانشگاه تهران، نقدی بر کارگزاران توسعه ای دولت آقای روحانی( مکتب نیاوران).