Qurʼon soʻzini toʻgʻri ishlataylik.
Qurʼon - Alloh taolo nozil qilgan kitob.
Musʼhaf - oʻsha vahiyning varaqlarda chop qilingani.
Shunday ekan, masalan, men Qurʼon sotib oldim, emas, musʼhaf sotib oldim, deyish toʻgʻriroq boʻladi.
Menga Qurʼonimni uzatib yuboring, emas, musʼhafimni uzatib yuboring deyish kerak.
Alloh taolo musʼhafning Fotiha surasida bunday degan, emas, Qurʼonning Fotiha surasida bunday degan, deyish kerak.
Musʼhafni yodladim, demaysiz, Qurʼonni yodladim, deysiz.
Masalan, Qurʼonni musʼhafga qarab yodladim, deysiz.
Qurʼonni tahoratsiz ushlama, degandan koʻra, musʼhafni tahoratsiz ushlama, degan toʻgʻiroq. Qurʼon shundoq ham qalbida, xotirasida.
Musʼhafim eskirib qoldi, musʼhafim yoʻqolib qoldi, musʼhafim uyda qolib ketibdi, kabi jumlalarda Qurʼon soʻzini ishlatgandan musʼhaf soʻzini ishlatgan yaxshiroq.
Xullas, qachonki, kitobni - muqova orasidagi varaqlarni nazarda tutsangiz, musʼhaf deyish, qachonki, vahiyni nazarda tutsangiz, Qurʼon deyish toʻgʻriroq boʻladi.
Arablar buni yaxshi farqlaydilar, afsuski, bizning oʻzbek tilida bu farq qadimda barchaga maʼlum boʻlgan esa-da, zamonaviy oʻzbek tilida unutilgan. Ahli ilm, tolibi ilm birodarlar bu farqlarni yaxshi bilishadi. Boshqalarga ham foydali boʻlar deb bir eslatay dedim.
Qanchadan qancha soʻzlarni, ayniqsa, atama (termin)larni rus, ingliz va boshqa tillardan olamiz. Dinimizning eng muhim mavzulariga oid atama va istilohlarni ham arab tilidan tarjima qilavermay, boricha olishni oʻrgangan yaxshiroq. Aslida bu soʻzlar oʻris bosqinidan oldingi asl oʻzbek tilida boʻlgan va ularni qaytarish tilimizning boyligi, goʻzalligi hamda tarixini saqlash yoʻlida ham yaxshi qadam boʻladi vallohu aʼlam.
Mahmud Usmon
Show more ...